56 «قُلْ إِنِّی نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَما أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ»
ترجمه :
56. بگو ای پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله: به درستی كه من نهی شدهام؛ يعنی خداوند مرا نهی فرموده اينكه عبادت كنم كسانی را كه شما میخوانيد از غير خدا از بت ها و ملائكه و جن و انبيا؛ يعنی آنها را آلهه خود میدانيد و پرستش میكنيد. بگو: من متابعت هواهای شما را نمیكنم، زيرا اگر متابعت كنم گمراه شده ام و از هدايت شدگان نباشم.
[ نهی شديد الهی از شرك و پيروی نكردن از خواسته های مشركان ]
«قُلْ إِنِّی نُهِيتُ» كأنّه كفار و مشركين تقاضا كرده بودند از آن حضرت كه دست از توحيد بردارد و با آنها موافقت كند در شرك. و برای قطع طمع آنها میفرمايد كه خداوند نهی اكيد كرده از شرك. سرتاسر قرآن اولين نهی الهی از شرك است : «وَقَضی رَبُّكَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِيّاه»[1]، «لا تُشْرِكْ بِاللّهِ»[2]، و غير اينها از آيات شريفه. و اين كلام اشاره به اين است كه مشركين میگفتند كه خدا ما را امر كرده به عبادت اينها.
«أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ» تعبير به «الَّذِينَ» برای شمول عَبَده [= عبادت كنندگان] ملائكه و جن و انبياست. حتی بت پرستها توهّم میكردند كه بت ها صورت ملائكه و كواكب و امثال اينهاست.
«تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ»شامل عبده شمس و عبده نار و اشجار و احجار و فلزات و كواكب و ملائكه و انبيا و غير اينها می‌شود؛ هر چه غير از خداوند عالم است.
«قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَكُمْ» كنايه از اينكه عبادت غير خدا از روی هوای نفس است و مدرك و حجتی از برای آنها نيست . «قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً» عبادت غير خدا ضلالت و گمراهی است «وَما أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ» كسی را كه خداوند اولين خلقت او نور مقدس او بوده و در همان عالم، جميع كمالات و علوم به او افاضه شده و تمام انبيا و ملائكه از پرتو نور او هدايت يافته ، چگونه ممكن است در ظلمت جهل و شرك و ضلالت قدم بردارد!
/=*=//=*=//=*=//=*=//=*=//=*=//=*=//=*=//=*=//=*=//=*=/
[1] . و حكم فرمود پروردگار تو اينكه عبادت نكنيد مگر او را. سوره اسراء: آيه 23.
[2] . به خداوند شرك نياور . سوره لقمان: آيه 13.
