17   «ما كانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَنْ يَعْمُرُوا مَساجِدَ اللّه‏ِ شاهِدِينَ عَلى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ وَفِى النّارِ هُمْ خالِدُونَ »
ترجمه :
17. نبايد باشد از براى مشركين اينكه تعمير كنند مساجد الهى را با اينكه شهادت به كفر خود مى‏دهند، اين‏ها كليه اعمالشان حبط شده و اين‏ها هميشه در آتش مخلد هستند.
تفسير :
[مشركان، حق تعمير مساجد الهى را ندارند]
نظر به اينكه مشركين فرد اجلاى [ = روشن‏تر] نجاست هستند به نص قرآن و نبايد اعيان نجسه[1] را در مساجد داخل نمود و اگر هم داخل شده باشد واجب است اخراج كرد و نبايد نزديك مسجد الحرام بروند چنانچه مى‏فرمايد: «إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ»[2]، چه رسد كه بخواهند تعمير كنند، لذا مى‏فرمايد: «ما كانَ لِلْمُشْرِكِينَ» و اين جمله دلالت مى‏كند بالالتزام كه مؤنين بايد جلوگيرى كنند از آن‏ها، زيرا خود مشركين كه اطاعت اين امر را نمى‏كنند و اگر جلوگيرى از آن‏ها نكنند آن‏ها داخل مى‏شوند.
«أَنْ يَعْمُرُوا مَساجِدَ اللّه‏ِ» «تعمير مسجد» ظاهر در مرمت و رفع خرابى‏هاى اوست لكن ممكن است معناى عامّى اراده كرده كه عبادت در مسجد و احداث مسجد و تحصيل لوازمات مسجد از فرش و چراغ و تنظيف و هر چه مربوط به مسجد است مراد باشد به دلالت اقتضاى «شاهِدِينَ عَلى أَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ» براى اخراج منافقين و لو باطناً مشرك است بلكه عقوبتش از مشركين بيشتر و خبائثش از آن‏ها زيادتر است «إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِى الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النّارِ»[3]، لكن تا مادامى كه نفاقش ظاهر نشده يا اظهار نكرده محكوم به احكام اسلام است و نبايد از آن‏ها جلوگيرى كرد.
«أُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ» هر نوع عبادت و عمل خيرى از آن‏ها صادر شود باطل و عاطل است زيرا شرط صحت كليه عبادات ايمان است و لذا به لفظ ماضى ادا فرمود كه اصلاً اعمال آن‏ها حبط شده است نه اينكه بعد از صدور حبط مى‏شود «وَفِي النّارِ هُمْ خالِدُونَ»، زيرا علاوه بر شرك و كفر كه موجب خلود در نار است همين دخول در مسجد و تعمير آن فعل حرام است و موجب تنجيس مسجد مى‏شود و بسا هزار معصيت دربر دارد و به عقوبت همه آن‏ها معذب مى‏شود و عبادات آن‏ها معاصى است.
------------------------------------------------
[1] .  عين نجاست بر يازده چيز اطلاق مى‏شود: 1. بول 2. غائط 3. منى 4. مردار 5. خون 6. سگ 7. خوك 8. كافر 9. شراب 10. فقاع آب جو 11. عرق شتر نجاست خوار. توضيح المسائل، امام خمينى(قدس سره)، مسئله 83، ص12.
[2] .  جز اين نيست كه مشركين نجس هستند پس نبايد نزديك مسجدالحرام شوند. سوره توبه: آيه 28 .
[3] .  آرى منافقان در فروترين درجات دوزخند. سوره نساء: آيه 145 .

نوشتن دیدگاه