زمين هاى يهود بنى نضير بخشى از املاك خالصه ى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بود. زيرا بدون جنگ و لشگركشى فتح شده بود. در اينگونه اموال پيغمبر اكرم اختيار تام داشت به هر مصرفى كه صلاح بداند صرف كند. رسول خدا اموال منقول آن را در بين مهاجران تقسيم نمود. قسمتى از آن زمين ها را به خودش اختصاص داد و به حضرت على (عليه السلام) دستور داد آنها را تصرف كند. بعداً همين ها را وقف نمود و جزء صدقات قرار داد. در زمان حيات، توليت آنها با خودش بود و بعد از وفات، توليت بر عهده ى حضرت على و فاطمه (عليهماالسلام) و فرزندانشان افتاد. [بحار ج 20 ص 173، مناقب ابن شهر آشوب ج 1 ص 197.] يكى از علماى يهود بنى نضير به نام «مخيرق» مسلمان شد و اموالش را به رسول خدا بخشيد. از جمله هفت مزرعه و بستان داشت به نامهاى: ميثب، صافيه، دلال، حسنى، برقه، اعوف، مشربه ام ابراهيم، همه را به رسول خدا بخشيد حضرت هم آنها را وقف نمود. [فتوح البلدان ص 31، سيره ى ابن هشام ج 2 ص 165.] بزنطى مى گويد: راجع به مزارع هفتگانه فاطمه عليهاالسلام از حضرت رضا عليه السلام سئوال كردم فرمود: موقوفات رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) بود كه به حضرت زهرا رسيد. پيغمبر اكرم به مقدار احتياجات خويش از محصول آنها برداشت مى نمود. وقتى وفات كرد عباس درباره ى آنها با حضرت فاطمه منازعه نمود. پس على بن ابى طالب عليه السلام و ديگران شهادت دادند كه آن املاك موقوله است. مزارع مزبور عبارتند از: دلال، اعوف، حسنى، صافيه، مشربه ى ام ابراهيم، ميثب، برقه [بحارالانوار ج 22 ص 296.] حلبى و محمد بن مسلّم روايت كرده اند كه از حضرت صادق (عليه السلام) راجع به صدقات رسول خدا و فاطمه سئوال كرديم، فرمود: مال بنى هاشم و بنى المطلب است. [بحارالانوار ج 22 ص 226.] ابومريم مى گويد: از حضرت صادق عليه السلام راجع به صدقات رسول خدا و حضرت على عليهماالسلام سئوال كردم فرمود: براى ما حلال است. صدقات فاطمه مال بنى هاشم و بنى المطلب است. [بحارالانوار ج 22 ص 297.] رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله املاك مذكور را كه در اطراف مدينه بود وقف نمود و توليت آنها با حضرت فاطمه و حضرت على عليهماالسلام بود. املاك مزبور يكى از موارد نزاع زهرا با ابوبكر بود.
ظاهرا حضرت فاطمه در اين مورد پيروز شد و صدقات مدينه را تحويل گرفت، به قرينه ى اين كه در هنگام وفات درباره ى آنها وصيت كرد و توليت آنها را به على بن ابى طالب عليه السلام و فرزندانش واگذار نمود. ليكن مجلسى عليه الرحمه نقل مى كند كه ابوبكر اصلا چيز به فاطمه نداد. اما وقتى عمر به خلافت رسيد صدقات مدينه را به على بن ابى طالب و عباس واگذار كرد. ولى خيبر و فدك را نداد و گفت: اينها صدقات رسول خداست براى حقوق لازم و پيش آمدها.
صدقات مدينه در دست حضرت على بود و عباس در اين مورد با آن جناب مرافعه كرد ليكن على پيروز شد. بعد از او در دست امام حسن و بعد از او در دست امام حسين بود. بعد از او در دست عبداللَّه بن حسن بود تا اينكه بنى عباس به خلافت رسيدند و آن صدقات را از بنى هاشم گرفتند. [بحارالانوار ج 42 ص 300.]

نوشتن دیدگاه