قتل نفس زکیه، پانزده شب قبل از قیام مصلح جهان روی می دهد.(171) امّا این که او کیست و چگونه و برای چه کشته می شود، امام باقر علیه السلام می فرماید:
قائم علیه السلام به اصحاب خود می فرماید: مردم مکّه مرا نمی خواهند امّا من کسی را به سوی آنها می فرستم تا آن گونه که سزاوار مثل من است بر آنها اتمام حجّت کند. آن گاه مردی از اصحاب خود را فرا می خواند و به او می فرماید: به مکّه برو و بگو: ای اهل مکّه! من فرستاده فلان مهدی به سوی شما هستم و می فرماید: ما اهل بیت رحمت و معدن رسالت و خلافتیم، ما از فرزندان محمد و پیامبرانیم که مورد ظلم و آزار و قهر قرار گرفتیم و حق ما از زمانی که پیامبر ما رحلت کرد تا امروز از ما گرفته شد. پس ما برای گرفتن حق خود از شما یاری می خواهیم و شما هم ما را یاری کنید. وقتی این جوان سخنان او را نزد اهل مکّه بیان می کند به او حمله کرده و در بین رکن و مقام سر از تن او جدا می کنند و این همان نفس زکیه است.(172)
و در حدیث دیگری می فرماید:
جوانی از آل محمد صلی اللّه علیه و آله در بین رکن و مقام کشته می شود که اسم او محمد بن الحسن، نفس زکیه است.(173)
منظور از نفس زکیه انسانی پاک و بی گناه است. زیرا مردم مکّه بدون هیچ عذری او را به قتل می رسانند و در واقع جنگ نه از سوی امام علیه السلام که از سوی مردم مکّه آغاز می گردد. گویا محمد بن الحسن اولین شهید قیام جهانی حضرت مهدی علیه السلام است که شهادتش یادآور شهادت فرستاده امام حسین علیه السلام یعنی مسلم بن عقیل است و همان گونه که مسلم، از برگزیدگان یاران امام حسین علیه السلام بود، محمد بن الحسن هم از یاران برازنده امام مهدی علیه السلام است که او را برای این مأموریت انتخاب می کند. نفس زکیه از جوانان برومند و خود ساخته ای است که یک عمر، خود را برای این ماموریت الهی آماده می کند و ضمن کسب توفیق پیش گامی در قیام امام مهدی علیه السلام اگویی شایسته برای جوانان حق طلب مسلمان می گردد. درود خدا بر او باد.
171) بحارالانوار، ج 52، ص 203.
172) بحارالانوار، ج 52، ص 307.
173) بحارالانوار، ج 52، ص 192.