ديگر آن كه به حسب اختلاف مقاصد و حاجات اختيار كند آنچه را كه براى آن مقصد معيّن نموده اند، و اين راه نيز براى عموم مردم، خالى از صعوبت نيست علاوه بر آن كه در اعمالى كه شرحى براى جز او خواص آن نشده، و در امثال زيارات و ادعيه عرفه و غيره راه اختيار مسدود است.
ديگر آنچه ظاهر مى شود از طريقه و سيره غالب علما و محدّثين آن كه اختيار كند از بين آن ها آنچه را كه مسطور است در كتاب شريف كافى و فقيه و تهذيب، در عداد اين سه كتاب، كتاب استبصار شيخ نيز شمرده مى شود، و لكن چون تهذيب از آن مغنى و باب مزار ـ كه ما نحن فيه است ـ در آن وجود نداشت، او را ذكر نكرديم، چه آن كه اين كتب هميشه ملاذ و مرجع كافّه علما در احكام دينيّه و مسايل فرعيّه و غيرها بوده، و انتساب آن ها به صاحبانش معلوم، و نُسَخش هميشه منتشر، و از غلط و سقط محفوظ، و محلّ نظر و مقابله و تصحيح و مرجع درس و تدريس و حاشيه و شرح كثيرى از علما و محدّثين و فقهاى راشدين بوده، به خلاف ساير كتب احاديث. پس در مقام دوران امر، ميان آن كه به جاى آورد عملى را كه در يكى از اين سه كتاب، يا در دو، يا در هر سه آن موجود باشد، و ] انجام دادن [ عملى كه در غير آن ها باشد موافق طريقه فقها و مذاق محدّثين و اعاظم، بايد اوّل را اختيار كند و اگر آن عمل در هر سه كتاب موجود باشد، البتّه متعيّن، و طرف مقابلش را قابليّت مقابله و طرف بودن نيست.
پس از تمهيد اين مقدّمه گوييم، چون زائر خواهد زيارت كند قبر شريف حضرت سيّد الشّهدا ـ ارواحنا له الفدا ـ را و خواست كه اختيار كند زيارتى از همه آن زيارات وارده كه قريب به سى زيارت مى شود، اختيار كند آن زيارتى را كه به روايت معتبر در اين سه كتاب نقل شده و آن منحصر است در يك زيارت شريفه كه ممتاز است از ساير زيارات به جهاتى چند:
يكى آن كه ذكر شد كه مشايخ ثلاثه به علاوه آن كه ديگران چون جعفر بن محمّد بن قولويه و غيره نيز او را نقل نموده اند.
ديگر آن كه آداب مشكل، كه غالباً ] به [ خصوص در اوقات ازدحام و كثرت زائرين از عهده آن نتوان بيرون آمد، علاوه بر آن كه نه بسيار مختصر است و نه مطوّل.
و ديگر آن كه متضمّن مضامين عاليه است كه در غير آن يافت نمى شود، چنانچه بر اهلش مخفى نيست.
و ديگر شهادت شيخ صدوق است در كتاب من لا يحضره الفقيه بر آن، كه اين زيارت اصحّ زيارات است، علاوه بر آن شهادتى كه در اوّل كتاب بر صحّت تمام اخبار موجوده در آن داده چنانچه فرموده: و  اخترت  هذه  لهذا  الكتاب  لأنّها  أصحّ  الزّيارات  عندي  من طريق  الرّواية  و  فيها  بلاغ  و  كفاية. و اين زيارت با اين مناقب شريفه و نعوت جميله مهجور و بسيار كم خوانده مى شود. و اين جهتش آن است كه شيخ مرحوم در تحيّة الزّائر به آن اشاره فرموده، چنانكه بعد از اين مطالب كه ذكر شد گفته: امّا جلّ عوام كالانعام را كه نه خود بصيرتى دارند، و نه از بصيرى پرسش كنند، شيطان از فيض غالب زيارات مأثوره و ثواب الفاظ مرويه محروم كرده، زيارت بافته آخوند بى خِبره يا روضه خوان بى سوادى كه اسم آن را زيارت مفجعه گذاشته به دست ايشان داده به همان مشغول و مشعوف و از آب زلال گوارا به سرابى قانع و از طلاى احمر بى غش به سفالى راضى. از آن جعّال بى سواد كسى نپرسيده كه در تمام زيارات مأثوره از ائمّه طاهرين(عليهم السلام)هرگز اسمى از خواهران و دختران مكرّمات آن حضرت برده نشد، و مناسبتى هم ندارد، سبب اين فضولى چه بود؟ كسى نپرسيده كه اين «عاتكه» يا «عاتقه» و «صفيّه» كيانند، دخترِ كى؟ خواهرِ كى؟ زنِ كى؟ در كدام كتاب مذكورند؟ به چه مناسبت سلام بر ايشان كردى؟ و هكذا و الحق اين زيارت و آن دعاى بافته عارف سنّى اِلهي باَخصّ صفاتك...  الخ. بعد از آن، چون جمع شود مقصد شيطان، كه محروم نمودن زوّار از فيض اين حرم مطهّر وقبّه ساميه است، به دست آمده. و بر بعض عوام چون حقيقت حال منكشف شده، عذر آورده كه در اين زيارت بعضى فقرات جانسوز و كلمات آتش افروز است كه مناسب حال زوّار و سبب تكسّر قلب و گريستن در اين بيت الأحزان است، كه غايت آمال و آرزوى ايشان است; و اين عذر با آن كار تباه در يك قطار است، زيرا كه براى چنين اشخاص كه راغب تذكر مصائب آن حضرت و گريستن در آن حرم شريفند نيز دستور العمل دادند و زيارت مشجيّه مبكيه، كه بهتر از شنيدنِ خواندنِ چندين روضه خوان است مقرّر داشتند.
توضيح اين اجمال آن كه يكى از زيارات روز عاشورا زيارتى است كه از ناحيه مقدّسه رسيده و مشتمل است بر بسيارى از مصائب آن حضرت كه آن آخوند جعّال جمله اى از فقرات زيارت مفجعه بافته خود را از آن دزديده ] است [ و چون به حسب روايت مختصّ روز عاشورا است زوّار غالباً از فيض خواندن آن محرومند.

نوشتن دیدگاه