393: آيا مساءله طول عمر امام زمان عليه السلام مورد اعتراض اهل سنت واقع شده است؟
شيعه اماميه به تبع ادله قطعى، معتقد به امامت امام زمان عليه السلام از سال 255 هجرى تاكنون است. اين اعتقاد مستلزم آن است كه امكان داشته باشد شخصى بيش از هزار سال عمر كرده باشد. اين لازمه براى برخى از اهل سنت گران آمده است. مى گويند: چگونه ممكن است شخصى اين مقدار عمر كند. اينان در حقيقت از آن جهت كه اصل اعتقاد به امامت و مهدويت شيعه را قبول ندارند مساءله طول عمر را بهانه قرار داده اند تا اصل عقيده به مهدويت شيعه را زير سؤال ببرند.
سائح على حسين مغربى مى گويد: ((اهل سنت نظريه بقا و زنده ماندن مهدى عليه السلام بيش از هزار سال تا هر زمان كه خدا بخواهد را مورد انتقاد قرار داده اند، و مى گويند: عمرى به اين مقدار هرگز در بين بشر مرسوم نبوده و دليلى نيز از شرع بر آن وجود ندارد)).(1)
همان گونه كه دكتر احمد محمود صبحى اعتقاد به طول عمر امام زمان عليه السلام را از قوى ترين اعتراض ها متوجه بر عقيده به حضرت مهدى عليه السلام نزد شيعه امامى قرار داده است او مى گويد: ((زنده ماندن مهدى بيش از هزار سال جاى ترديد دارد و اين خود موجب سست كردن عقيده به مهدويت از ريشه و اساس است)).(2)
394: آيا خداوند مى تواند عمر كسى را به اين حد طولانى كند؟
در علم كلام به اثبات رسيده كه خداوند قادر بر هر امرى است همان گونه كه عالم به هر چيزى است. هر امرى كه قابليت تعلق قدرت الهى را داشته باشد و محال ذاتى و وقوعى نباشد، گر چه بر خلاف عادت عمومى است. لذا محال نيست كه خداوند به جهت مصالحى عمر شخصى را طولانى كرده و از آفات مرگ او را نگه دارد. طبيعت آتش، سوزاندن است ولى خداوند براى حضرت ابراهيم چگونه سرد و سلامت گردانيد. و اين همان اعجازى است كه در علم كلام به آن اشاره شده است. علامه طباطبايى مى فرمايد: ((كسى كه روايات وارد شده از رسول اعظم و امامان اهل بيت عليه السلام در خصوص امام غايب را مطالعه كرده باشد به اين نتيجه مى رسد كه نوع حيات آن حضرت با معجزه و خرق عادت است و طبيعى است كه خرق عادت امرى محال نيست. و نمى توان خرق عادت را از طريق علم به طور مطلق نفى كرد. عوامل و اسبابى كه در عالم تاءثير گذارند هرگز منحصر در حدود ديد ما و شناخت ظاهرى ما نيست. ما نمى توانيم عوامل ديگر را از ماوراء طبيعت نفى كنيم... لذا ممكن است كه عواملى در فرد يا افرادى از بشر وجود داشته باشد كه بتواند انسان را بهره مند از عمر طولانى كند به حدى كه گاه به هزار يا هزاران سال برسد. بنابراين علم طب هرگز از كشف راز طول عمر انسان مطلع نشده است)).(3)
شهيد صدر رحمة الله عليه مى گويد: ((... ما فرض مى كنيم كه عمر طولانى از حيث علمى ممكن نيست... نتيجه چيست؟ مقصود شما اين است كه بگوييد طولانى شدن عمر انسان تا چند قرن بر خلاف قوانين طبيعى است كه علم با وسايل تجربى و پيشرفته به اثبات رسانده است. تازه به اين نتيجه مى رسيم كه اين حالت معجزه بوده كه قانون طبيعى را در حالتى معين به جهاتى خاص معطل گذاشته و خرق كرده است....
اين معجزه براى كسى كه از نصوصات قرآن و سنت استمداد جسته و استفاده مى كند، چيز تازه يا غريبى نيست، و نيز عجيب تر از نقض قانون انتقال حرارت از جسم پر حرارت به جسم كم حرارت نيست، كه در مورد حضرت ابراهيم عليه السلام نقض شده است تا جان او محفوظ بماند خداوند متعال مى فرمايد:قلنا يا نار كونى بردا و سلاما على ابراهيم.(4)
آن گاه نمونه هايى از معجزات و خوارق عادات به جهت مصالحى اهم را مثال مى زند كه اگر از مساءله طول عمر در حد اعجاز مهم تر نباشد در اهميت كمتر نيست...)).(5)
لذا خداوند متعال درباره حضرت يونس (ذوالنون) مى فرمايد:فلولا اءنه كان من المسبحين* للبث فى بطنه الى يوم يبعثون (6)؛ ((اگر او از تسبيح گويان نبود به طور حتم در شكم ماهى تا روز قيامت باقى مى ماند.))
پس ممكن است كسى عمر طولانى تا روز قيامت به طريق اعجاز داشته باشد.
395: آيا طول عمر به اين حد، از حيث علمى امكان دارد؟
مقصود از امكان علمى آن است كه ادعا كنيم برخى از امور كه امكان علمى نداشته و نمى توان با وسايل مدرن و پيشرفته امروز آن را عملى ساخت به لحاظ قوانين علمى هيچ گونه قاعده و قانونى كه مانع وقوع و تحقق آن باشد وجود ندارد. در مورد طول عمر انسان نيز چنين است.
برنارد شو مى گويد: ((از اصول علمى ثابت نزد تمام علماى بيولوژى آن است كه عمر انسان ممكن نيست كه براى او حد ثابتى باشد، طول عمر مساءله اى است كه حد نمى پذيرد)).(7)
وايزمن دانشمند معروف آلمانى مى گويد: ((هيچ تلازمى بين مرگ و قوانين طبيعى نيست زيرا ما در عالم طبيعت، عمرى مى بينيم كه بين يك لحظه تا خلود على الدوام پايين و بالا مى رود...)).(8)
فلوكر فيزيكدان معروف مى گويد: ((حد طبيعى عمر انسان 600 سال است)) .
روجر پيكن دانشمند انگليسى آنرا به 1000 سال رسانده است.(9)
دكتر كيلور دهاوز آمريكايى مى گويد: ((علم طب مى تواند قيدها و حدودى را كه مانع از طول عمر انسان است با كمك دانش تغذيه از بين ببرد. ما امروز اميدواريم كه بر خلاف عمر پدران و اجدادمان به چنين طول عمرى دست يابيم)).(10)
پروفسور اتينگر مى گويد: ((نسل جديد همان گونه كه به سفرهاى فضايى ايمان آورد، در آينده اى نه چندان دور ايمان خواهد آورد كه خلود انسان در حيات دنيوى امر بعيدى نيست زيرا با پيشرفت تكنولوژى كه امروز مشاهده مى كنيم مى توان عمر انسان را در قرن آينده به هزاران سال رساند)).(11)
ديمند وبرل از اساتيد دانشگاه جونس هبكنس مى گويد: ((تمام اجزاى اصلى انسان بدون استثنا با امتحان به اثبات رسيده كه قابل خلود است، و يا حداقل قابل عمرى طولانى تر از اين مقدار است...)).(12)
396: آيا طول عمر امكان عملى داشته است؟
فلاسفه و متكلمين مى گويند: قوى ترين دليل بر امكان شى ء وقوع آن در خارج است. در مورد طول عمر همين قانون جارى است. بهترين دليل بر امكان آن رجوع به تاريخ گذشته است. چه بسيار افرادى كه در طول تاريخ عمرهاى بسيار طولانى داشته اند كه طول عمر حضرت مهدى عليه السلام نيز يكى از آنها است.
خداوند متعال درباره حضرت نوح عليه السلام مى فرمايد:و لقد ارسلنا نوحا الى قومه فلبث فيهم الف سنة الا خمسين عاما (13)؛ ((و هر آينه ما نوح را به سوى قومش فرستاديم پس او در ميان آنها هزار سال به جز پنجاه سال [ نه صد و پنجاه سال ] درنگ كرد.))
مطابق نظر مسلمانان و مسيحيان، حضرت مسيح عليه السلام تاكنون زنده بوده و در آخرالزمان از آسمان فرود خواهد آمد. و مطابق نظر اسلامى پشت سر امام زمان عليه السلام نماز به جاى خواهد آورد.
397: آيا در روايات اهل سنت به طول عمر اشخاص اشاره شده است؟
عجب است كه اهل سنت اعتقاد به ولادت و وجود امام مهدى عليه السلام را به جهت طول عمر آن حضرت قبول نمى كنند در حالى كه در صحيح ترين مصادر حديثى خود رواياتى را آورده اند كه در آن به قضايا و اشخاصى اشاره شده كه عمرهاى بسيار طولانى داشته و دارند. از آن جمله حديث معروف به حديث ((جساسه)) است كه در ((صحيح مسلم)) به طور تفصيل از آن ياد شده است.
در آن حديث به طور تفصيل اشاره به وجود شخصى به نام ((دجال)) شده كه با عمرى بسيار طولانى غايب از ديدگان مردم و در جزيره اى از دريا زندگى مى كند و در برهه اى از زمان به نهضتى باطل دست خواهد زد.(14)
398: آيا كسانى در امت هاى پيشين عمر طولانى داشته اند؟
آرى، با مراجعه به تاريخ پى مى بريم كه كسانى عمرهاى بسيار طولانى داشته اند از قبيل:
1- خضر نبى كه هزاران سال عمر كرده (15) و هنوز زنده است.
2- لقمان بن عاد كه 3500 سال عمر داشته است.(16)
3- لقمان حكيم با 4000 سال يا بنابر نقلى ديگر، هزار سال.
4- نوح پيامبر با 2500 سال.
5- شيث فرزند آدم با 912 سال.(17)
6- حضرت آدم عليه السلام با 930 سال.(18)
7- ادريس نبى با 862 سال.(19)
8- سليمان نبى با 712 سال.(20)
9- سام پسر نوح با 600 سال.(21)
و ديگران.
399: آيا طول عمر امكان فلسفى و منطقى دارد؟
مقصود از امكان فلسفى يا منطقى آن است كه با مراجعه به عقل هيچ گونه مشكل عقلى و فلسفى كه مخالف با نظريه طول عمر باشد وجود نداشته باشد.
شكى نيست كه طولانى شدن عمر انسان به هزاران سال از جنبه عقلى و منطقى ممكن است و هيچ گونه اشكال عقلى ندارد و هيچ گاه مستلزم تناقض نخواهد شد زيرا در مفهوم حيات و زندگى، مرگ سريع نهفته نشده است.
فخر رازى در توجيه طول عمر انسان در ذيل آيه شريفهفلبث فيهم الف سنة الا خمسين عاما... (22)، مى گويد: ((برخى از اطبا گويند: عمر انسان بيش از 120 سال نمى شود، ولى آيه بر خلاف آن دلالت داشته و عقل نيز بيش از اين را تاءييد مى كند؛ زيرا بقا بر تركيبى كه در انسان است ذاتا ممكن است و گرنه باقى نمى ماند. دوام تاءثير موثر در او ممكن است؛ زيرا موثر در وجود انسان اگر واجب الوجود است كه دوام دارد و اگر غير واجب الوجود باشد براى او موثرى است و بالاخره به واجب الوجود باز مى گردد كه دوام دارد. لذا ممكن است كه تاثير واجب الوجود دائمى شود كه در نتيجه بقا ذاتا ممكن مى گردد و چنانچه بقا نداشته باشد به جهت امر عارض است و عارض هم ممكن العدم است. و اگر وجود عارض مانع واجب بود به همين مقدار عمر هم نمى توانست باقى بماند نتيجه اينكه حرف برخى از اطبا كه گفته اند عمر انسان از 120 سال فراتر نمى رود باطل است)).
شيخ مجتبى قزوينى خراسانى در استدلال عقلى و فلسفى بر ضرورت وجود شخص طويل العمر در خارج مى گويد: ((طبق قواعد فلسفى و حكمى، هر طبيعتى كه قابل زياده و نقصان در عالم وجود است بايد فرد كامل آن طبيعت در خارج موجود گردد؛ زيرا هر طبيعتى طالب كمال نهايى خود است مطابق اين قاعده تعدادى از مسائل فلسفى پايه گذارى شده است كه از جمله آنها وجود فرد كامل در بين بشر به اسم نبى يا حكيم است. و مطابق اين قانون كه با برهان به اثبات رسيده قابليت زندگى و عمر بيشتر داراى مراتب متعددى در خارج است. عمر 1000 سال يا 2000 سال را نمى توان نهايت مرتبه امكان زندگى به طور يقين دانست بلكه ممكن است كه بيش از اين مقدار نيز باشد...)) (23)
---------------------------
1-تراثنا و موازين النقد، ص 203.
2-نظرية الامامة الشيعة الاثنى عشرية، ص 411.
3-شيعه در اسلام، ص 198.
4-سوره انبياء، آيه 69.
5-بحث حول المهدى عليه السلام، ص 77 -80.
6-سوره صافات، ص 143 و 144.
7-عمر المهدى بين العلم و الاديان، ص 6.
8-عمر المهدى بين العلم و الاءديان، ص 6.
9-مجله دانشمند، سال 6، شماره 1، ص 43.
10-راهى به سوى حيات نو، ص 14.
11-مجله دانشمند، سال ششم، شماره 6.
12-مجله المقتطف، جزء سوم از سال 59.
13-سوره عنكبوت، آيه 14.
14-صحيح مسلم، ج 8، ص 203 -205، باب فى الدجال.
15-المستطرف، ج 2، ص 33.
16-اخبار الدول.
17-كامل ابن اثير، ج 1، ص 19.
18-كامل ابن اثير، ج 1، ص 19.
19-كامل ابن اثير، ج 1، ص 21.
20-المستدرك، ج 2، ص 33.
21-كامل ابن اثير، ج 1، ص 54.
22-سوره عنكبوت، آيه 14.
23-بيان القرآن، ج 5، ص 11 و 12.
-----------------------
علي اصغر رضواني

نوشتن دیدگاه