پس ياد كن نزد مشاهده جنازه و گذاشتن آن را در برابر خود، آنچه را كه مردگان گذاشته اند از اهل و عيال و اولاد و تركه و اموال خود، و رفته اند به نزد خداى تعالى با دست خالى از جميع چيزها. و همراه نياورده اند مگر اعمال صالحه و آنچه را كه تجارت كرده اند از اعمال آخرت سود كننده و فكر كن در بهجت و تازگى بدنشان كه در حال حيات داشتند، و الحال چگونه تغيير يافته است رنگ پوستشان و رنگ صورتشان و عن قريب محو مى كند مرگ صورتشان را و زايل مى گرداند زمين طراوتشان را و آنچه حاصل شده بوده از براى او. و به ياد بياور با خود كه همين است كه يتيم شده اند اولادش و بيوه مانده اند زنانش و ضايع شده است اموالش و خالى مانده جايش و منقطع شده املش و كثرت حيله و مكرهايش ، كه از براى توافق اسباب دنيا مى كرد و غفلت داشت از داخل شدن در اين خاك و رسيدن به آنچه نوشته شده است در كتاب و به ياد آورد ميل او را به قوت و جوانى ، و اشتغال او را از آنچه در برابر او بود از مرگ سريع و چگونه بود كه مى رفت و تشييع جنازه اموات مى كرد و حالا از كار افتاده است پاهايش و قوت گيرائى نمانده است در مفصلهايش و فكر كن كه چگونه قبلا حرف مى زد و اكنون زبانش از كار افتاده و چگونه مى خنديد و فعلا متغير شده دندانهايش و چگونه تدبير مى نمود در كارهاى خود نسبت به چيزهايى كه محتاج بود از قوت ساليانه يا زيادتر، در حالى كه نمانده بود ميانه و و مرگش ‍ مگر يك ماه يا كمتر، و غافل بود، از آنچه از عالم غيب درباره او اراده داشتند تا ناگهان مرگ دامن او را گرفت در وقتى كه گمان نمى كرد و نمى دانست ، ناگاه رسيد به گوشش نداى ملك جبار، به جانب نعمت بهشت يا به جانب آتش و جهنم .
فكر كن تو نيز با خودت كه اكنون تو نيز مانند او هستى در غفلت و زود باشد كه عاقبت تو مانند عاقبت او بگردد لاجرم برخيز در اين هنگام به سوى مهيا شدن مرگ و مشغول شو به بسيار كردن زاد و توشه آخرت خود، چه آنكه مسافت راه بسى دور است و عقبه بسى بلند مى باشد و خطر آن بسيار و پشيمانى بعد از مرگ سودى ندارد. پس اينگونه فكرها، آرزوى تو را كوتاه و استعداد تو را به صوالح اعمال افزون مى گرداند.
و آگاه باش كه محل به فكر افتادن جهت اعمال خير، خارج از نماز است ، چنانچه تحقيق آن ذكر شد.

نوشتن دیدگاه