بسم الله الرحمن الرحيم

انا اعطيناك الكوثر، فصل لربك و انحر، ان شانئك هوالابتر.
ذات اقدس حضرت احديت جلت عظمته خطاب به حبيبش حضرت ختمى مرتبت محمد مصطفى عليه و آله افضل التحيته و الثناء مى فرمايد: ما كه مالك الملك و الملكوت و صاحب العز و الجبروت هستيم به تو كه مختار و برگزيده ما از كل ماسوا هستى كوثر عطا فرموديم .
 كوثر يعنى چه ؟
كوثر به معناى خير كثير است و در اين مقام كه مقام تفضل و عنايت ذات الوهى است به حضرت ختمى مرتبت ، شامل است جميع خيرات نامتناهيه و تمام مواهب و فيوضات الهيه و كليه عطايا و آلاء و نعم ربانيه را على الاطلاق اعم از مواهب و عطاياى لاهوتيه و جبروتيه و ملكوتيه و ناسوتيه و اعم از نعم دنيويه و برزخيه و اخرويه و اعم از نعم غيبيه و شهوديه و اعم از نعم ظاهريه و باطنيه و از نعم آفاقيه و انفسيه و نعم امريه و خلقيه از عرشيه و فرشيه بطوريكه هيچ خير و نعمتى و كمالى و فضيلتى در اقليم هستى و دار وجود از غيب و شهود نيست ، مگر اينكه همه در تحت حيطه كوثر اعطائى الهى به حبيبش خاتم النبياء و سرور اصفياء حضرت محمد مصطفى عليه و آله آلاف التحيه و الثناء واقع و قرار گرفته است : حال با توجه به اين معنى كه اشاره شد نسبت به كلمه (كوثر) به معناى خير كثير شبهه اى نيست كه ساير معانى در تفاسير عامه و خاصه همه از مصاديق همين خير كثير است نه معناى استقلالى ، تا مورد اشكال برخى از مفسرين واقع شود.
 و بر اين اساس نه توهم اختلاف معانى كوثر لازم آيد و نه مورد براى خواستن مدرك و دليل براى معانى متعدد لازم آيد و نه كوثر محتواى خود را از نظر معناى خير كثير بى نهايت از دست مى دهد و نه معناى آن محدود مى گردد، چه مصاديق كوثر به معناى خير كثير نامتناهى است و دليل و برهان براى اثبات آن مصاديق ، خود كوثر است كه اعطاء الهى به شخص ‍ پيغمبر است و ذالك فضل الله يوتيه من يشاء) چنانكه خطاب به پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم مى فرمايد و كان فضل الله عليك عظيما 8 آيه 13 سوره نساء.
 پس شكى و ترديدى در اين واقعيت نيست در صورتيكه خداوند متعال از دنيا تعبير به متاع قليل فرموده است ، مسلم و محقق و ثابت و محرز است خير كثير اعطائى و فضل عظيم حق تعالى بى نهايت است . پس مصاديق كوثر اعطائى به حضرت ختمى مرتبت از حيطه احصاء و شمار خارج است چون نامتناهى است .
كتاب فضل پيمبر تمام نتوان كرد
اگر مداد شود ابحر و قلم اشجار
كسى كه دم زند از فضل بى نهايت او
چو مرغكى است كه از بحر تر كند منقار
 اينك به مصداق آيه شريفه قرآنيه و لو ان ما فى الارض من شجره اقلام و البحر يمده من بعده سبعه ابحر ما نفذت كلمات الله ) آيه 27 سوره لقمان و قال امام الهادى عليه السلام نحن الكلمات التى لا تدرك فضائلنا و لا تستقصى (احتجاج طبرسى (ص )233)
 نگارنده اعتراف و اذعان دارد كه فضائل اهل بيت عصمت و معادن حكمت كه در راءس آنها حضرت ختمى مرتبت است ، قابل احصاء نيست و تنها مى خواهيم به شمه اى از مصاديق كوثر اشاره اجمالى بنمائيم و براى نمونه به عنوان برداشت قطره اى از درياى بى كران ، به ذكر تعدادى از آن مصاديق - با كمال معذرت از حضرت ختمى مرتبت - به قدر وسع ادراك خود بپردازيم . ما يدرك كله لا يترك كله
آب دريا را اگر نتوان كشيد
هم به قدر تشنگى بايد چشيد
 يان اجمالى و مختصر محور از مصاديق كوثر
 از مصاديق كوثر و خير كثير نامتناهى اعطائى الهى به حضرت ختمى مرتبت محمد مصطفى عليه و آله افضل التحيه و الثناء آنكه در عالم احديت مطلقه او را واجد مقام فناء مطلق در هو هويت حق قرار داد و او را متحقق به اسم (هو) گردانيد و به همين جهت دعوت آن حضرت را به (قل هو الله احد) (الله الصمد) كه اعلى مرتبه توحيد است قرار داد از مصايدق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه در عالم لاهوت و عالم اسماء و صفات و را مظهر اتم مقام الوهيت و مجلاى اكمل اسم اعظم خود قرار داد. پس ظهورات جميع اسماءة الهيه و تمام صفات ربوبيه در احاطه وجود آن حضرت است از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه در عالم جبروت اعلى و عالم عقول و ملائكه مجرده قدسيه ، او را صدر نشين مجلس تعقلات و رئيس عقول مجرده قرار داد. پس جميع عقول طوليه و عرضيه همه در حيطه عقل كلى محمدى (ص )قرار گرفته است از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آ نكه در عالم ملكوت اعلى او را صدر نشين انوار اسپهبديه و نفوس كليه قرار داد. پس جميع نفوس و ارواح ، در حيطه نفس كليه الهيه و روح اعظم محمدى (ص )قرار گرفته است .
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه در عالم مثال اكبر آن سرور را داراى بهترين صور بهيه قرار داده است . پس جميع صور مثاليه و ملكوتيه در تحت صورت مثاليه ملكوتيه آن حضرت قرار گرفته است .
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه در عالم ناسوت و نشانه طبيعت او را داراى لطيفترين اجسام ماديه و اعدل امزجه قرار داده ، پس جميع اجسام در حيطه جسم لطيف شريف نورانى آن حضرت قرار گرفته است .
 از مصاديق ككوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه در عالم هستى و اقليم وجود از غيب و شهود، وجود او را اشرف مافى الوجود قرار داده است .
 از مصاديق كوثر و خير كثير اطائى الهى به آن حضرت آنكه در نظام خلقت او را صادر نخستين و اولين جلوه رب العالمين قرار داد و جهان امكان را به طفيل وجود آن حضرت آفريده به حكم حديث شريف قدسى لولاك لما خلقت الافلاك و افلاك در اينجا كنايه از عالم امكان است ، يعنى من از غايت محبتى كه به تو دارم به طفيل وجود تو عالم امكان را خلق نمودم . معناى ديگر كه تحقيق پدرم مرحوم آيت الله شيح محمد كاظم مجتهد ربانى جامع علوم معقول و منقول بود اين است كه (اگر نه وجود تو مى بود از حيث اشريفيت كه واسطه فيض گرديد بين واجب و ممكن ، خلقت افلاك ممكن نبود.)
(توئى شاه و همه افلاك خيلند
همه عالم تو را يكسر طفيلند)
و لعنعم ما قال العالم الربانى الشيخ محمد حسين الغروى الاصفهانى (ره ):
اشرق كالشمس بغير حاجب
من مشرق الوجوب نور الواجب
اومن سماء عالم الاسماء
نور المحمديه البيضاء
لقد تجلى مبدء المبادى
من مصدر الوجود و الايجاد
من امره الماضى على الاشياء
او علمه الفعلى و القضائى
رقيقه المشيمه الفعليه
او الحقيقه المحمديه
او نفس نفس النفس الرحمانى
بصورت بديعته المعانى
او فيضه المقدس الاطلاقى
فاض على الانفس و الآفاق
او انه حقيقه المثانى
و عند اهل الحق حق ثانى
لا بل هو الحق فمن رآه
فقد راى الحق فما اجلاه
اذا مقتضى الفناء فى الشهود
عينيه الشاهد و المشهود
هو التجلى التام و المجلى الاتم
و مالك الحدوث سلطان القدم
ابوالعقول و النفوس و البشر
و قوه القوى و صورى الصور
و لوح الالواح مجامع الحكم
او قلم الاقلام او اعلى القلم
اصل الاصول فهو عله العلل
عقل العقول فهو اول الاول
حقيقه الحقايق الكليه
و جوهر الجواهر العلويه
وجوده جمع جوامع الكلم
و الجوهر الفرد الذى لا ينقسم
عرش الهويه المحمديه
مقامه المحمود بالختميه
هو العزيز و الشديد فى القوى
و الملك الذى على العرش استوى
كل وجود هو من وجوده
فكل موجود رهين جوده
و عالم الابداع من ظهوره
و نشاته التكوين ظل نوره
بل هو روح عالم الارواح
و جاعل الارواح و الاشباح
محمد له من المحامد
ما جل عن احصاء اى حامد
كل نبى هو تحت رايه
كل ولى هو فى ولايه
و هو شفيع الكل فى القيامه
عليه تاج هذه الكرامه
فاتحه الوجود خاتم الرسل
جل عن الثناء ما شئت فقل
از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه او را مظهريت مقام صمديت خود قرار داد. پس در واقع و در حقيقت آن حضرت مظهر بسيط الحقيقه و كل الكمالات الذاتيه و الصفاتيه و الفعليه الهيه است .
لمولفه
احمد آمد مظهر كل الكمال
احمد آمد مظهر كل الجمال
دعوت احمد به (الله الصمد)
چونكه بود او مظهر فرد صمد
زان محمد خاتم آمد در وجود
مثل او نى بود و نى خواهند بود
جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد (ص )مظهر ذات احد
 از مصاديق كوثر و خير كوثر اعطائى الهى به آن حضرت آنكه وجود او را رحمت براى تمام عالميان و نعمت براى تمام جهانيان قرار داد. كما اشار اليه نص الكتاب الالهى لقوله تعالى (و ما ارسلناك الا رحمه للعالمين
 آيه 107 سوره انبياء عالمين جمع است و شمولش سريا نيست كه تمان عوالم امكانى را شامل است . چه حقيقت محمديه مظهر رحمت واسعه الهيه است و خداوند منان فرموده است و رحمتى وسعت كلشى ء آيه 56 سوره اعراف .
 پس به حكم اين مظهريت براى رحمت واسعه الهيه و رحمتش كلى و انبساطى و محيط به جميع عوالم است و اين آيه مباركه بهترين برهان است بر اينكه حقيقت محمديه (ص )صادر نخستين و اولين جلوه رب العالمين است ، در قوس نزول و خاتم النبيين است در قوس صعود. چه اگر چنين نباشد وجودش نسبت بمن سبق و من لحق رحمت نخواهد بود و حال آنكه فرمود و ما ارسلناك الا رحمه للعالمين

پس ثابت و مبرهن است كه وجود آنحضرت رحمت براى جميع عوالم است .

لمولفه

رحمه للعالمينش خوانده حق
رحمتش با من سبق با من لحق
صادر اول وى است اندر نظام
جمله عالم بدو دارد قوام
مظهر رحمت شده اندر جهان
عالم و آدم طفيل او بدان
شد وجودش رحمتا للعالمين
خاتم پيغمبران و مرسلين
حق مر او را برگزيد از اين و آن
رحمه للعالمينش كرد از آن
اين عطاى كوثر ربانى است
شكر آن (صل ) سپس قربانى است
جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد مظهر ذات صمد
    
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى پروردگار به آنحضرت آنكه مقام خاتمين در نبوت را منحصرا به آن بزرگوار عطا فرمود كما اشار اليه نص الكتاب الالهى و ما كان محمد ابا احد من رجالكم و لكن رسول الله و خاتم النبيين و كان الله بكل شيى عليما آيه 40 سوره احزاب :
    كلمه مبارك (خاتم ) در اين آيه شريفه هم بفتح تا وهم بكسر تا قرائت گرديده است اما خاتم بفتح تا بمعناى ما يختم به مى باشد يعنى سلسله جليله انبياء و رسل باو ختم گرديده است و سند نبوت و رسالت و سفارت الهيه بوجود او يعنى حضرت محمد (صلى الله عليه و اله ) مهر گرديده شده است :
    خاتم بكسر تا يعنى ختم كننده انبياء و رسل است و نبوت و رسالت بآنحضرت سمت اختتام يافت و مهر گرديد و ديگر بعد از آن بزرگوار نبى و رسولى نيست :
    شكى نيست كه مهر در خاتمه سند زده مى شود كه اعلام و علامت ختم و پايان سند است يعنى مطلب از هر جهت و هر بابت تمام و تكميل گرديده و سند كامل است و آنچه بايد نگارش يابد مرقوم گرديد و اين مهر علامت و نشانه اعتبار و خاتمه سند است و مسلم است بعد از ختم سند و اختتام آن و زدن مهر هر چه نوشته شود زايد و باطل و از درجه اعتبار ساقط است و به هيچوجه سنديت ندارد:
    ذات احديت جلت عظمته به حكمت بالغه خود دائره نبوت را به حضرت ختمى مرتبت عقل كل هادى سبل محمد مصطفى عليه و آله افضل التحيته و الثناء ختم فرمود و سند نبوت و رسالت را تكميل و به متهاى درجه كمال صعودى رسانيد و ديگر محال و غير ممكن است كه بعد از آن حضرت نبى و رسولى بفرستد زيرا تجلى حقتعالى و مبدء اعلى تكرار پذير نيست به حكم قاعده مسلمه برهانيه لا تكرار فى التجلى چه تكرار در تجلى لازمه اش تكرار در متجلى است و متجلى خداى واحد فردانى است . كه ثانى بردار نيست پس خاتم كه مظهر اسم جامع است دوم بردار نيست فثبت المطلوب كه وجود خاتم نبوت در نظام خلقت و كشور هستى يكى است و منحصر به فرد است و ديگر محال و ممتنع است كه بعد از حضرت ختمى مرتبت محمد (ص )خداى متعال موجودى به اين جامعيت و كمال ايجاد نمايد تا چه رسد به اينكه در نظام تشريع پس از آن حضرت ، نبى و رسولى و سفيرى بسوى خلق و عباد الى يوم القيامته و المعاد بفرستد.
    بنابراين ثابت و مبرهن است كه خداى حكيم منحصرا حضرت محمد صلى الله عليه و آله را به رتبه خاتميت سرافراز و خاتميت را به آنحضرت عطا نموده است .
    خاتم كسى است كه جميع كمالات به او ختم و مرتبه نهائى هر كمالى را به نحو اعلى و اتم واجد و خاتم كل كمال انسانى و جامع كل جمال و جلال ربانى و داراى خلافت مطلقه ذات سبحانى و اشرف از كل ماسوا باشد و فوق مرتبه و مقام او مرتبه اى نباشد، مگر مرتبه احديت محضه جلت عظمته و مصداق خاتم منحصرا پيغمبر اسلام حضرت خير الانام عقل كل و سيد الرسل شخص محمد مصطفى عليه و آله آلاف التحيه و الثناء مى باشد و بس :
    لمولفه

پس محمد (ص )خاتم آمد در مقام
نيست كس ما فوق او اندر نظام
از عنايات خداى ذوالجلال
ختم گرديده به آن حضرت كمال
ز آن شرايع نسخ شد با دين او
كه نباشد بهتر از آئين او
شرع او ثابت الى يوم القيام
حكمش ايضا در حلال و در حرام
بشنو از برهان و قرآن اين كلام
شد به او ختم نبوت والسلام
اين عطاى كوثر ربانى است
شكر آن صل سپس قربانى است
جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد (ص )مظهر ذات صمد
      

    از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه او را مبعوث بر كل خلايق و تمام جهانيان گردانيد و آن حضرت را به عنوان سفير اظم و رسول خاتم براى كافه ناس و جميع اهل عالم فرستاده است كما اشار اليه نص الكتاب الالهى (تبارك الذى نزل القرآن على عبده ليكون للعالمين نذيرا) آيه 1 سوره فرقان و ما ارسلناك الا كافه للناس بشير او نذيرا آيه 27 از سوره سبا: قل يا ايها الناس انى رسول الله اليكم جميعا آيه 258 سوره اعراف و آيات ديگر اين آيات مباركات صريحا دلالت دارد بر اينكه نبوت و رسالت و سفارت حضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و آله عمومى و كلى و مربوط به تمام عالميان است بدون استثناء پس تصور نشود كه آن حضرت مبعوث است بر قومى دون قومى و بر ملتى دون ملتى و بر امتى دون امتى ، بلكه بايد دانست كه آن حضرت به عنوان رسالت مطلقه بر كليه اقوام و ملل و امم مبعوث گرديده و خداى منان او را با عنوان منصب عالى نبوت ختميه براى كل مردم جهان بلكه براى كل انس و جان فرستاده است .
    لِمولّفه

او امين وحى و تنزيل خداست
او سفير حق محمد مصطفى است
او بشير است و نذير عالمين
خاتم پيغمبران و مرسلين
او حبيب حق و هادى سبل
مظهر اعظم بود آن عقل كل
او شفيع خلق اندر يوم دين
او شفيع اولين و آخرين
دولت ذات خداى سرمدى
ثابت و جاويد دين احمدى
اين عطاى كوثر ربانى است
شكر آن (صل ) سپس قربانى است
جان ربانى ثناگو تا ابد
بر محمد (ص ) مظهر ذات صمد
      

    از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت اعطاء مقام ولايت كليه مطلقه است كما اشار اليه نص الكتاب الالهى انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلوه و يوتون الزكاه و هم راكعون آيه 55 سوره مائده ولى در اين آيه مباركه به معناى متصرف و صاحب اختيار و حاكم مطلق در نظام كل است و بيان آن سابقا به تفصيل بيان گرديد و گفتيم اين ولايت كليه مطلقه نسبت به خدا بالذات و بالاصالته است و نسبت به رسول الله و على مرتضى كه آيه در شاءن آن حضرت نازل شده به عنوان مظهريت از ولى مطلق كه ذات خداوند متعال است مى باشد.
    ولايت در عرف اهل معرفت و كرسى نشينان عرض علم و حكمت عبارت است از اتصال شهودى به عالم لاهوت و اطلاع بر حقايق الهيه و اسماء و صفات ربانيه و لوازم آن از اعيان ثابته و دانستن آثار و خواص عين ثابت هر ممكنى از ممكنات و هر موجودى از موجودات به نحو شهود با حق تصرف در كل عوالم و جميع كائنات و نشئات اعم از عوالم جبروتيه و ملكوتيه و ناسوتيه على الاطلاق .
    ولايت داراى مراتب و درجاتى است كه از اعلى مرتبه آن تعبير مى شود به ولايت كليه مطلقه شمسيه و از مراتب مادون تعبير مى شود بولايت جزئيه و مقيده و قمريه و نجميه . (ولايت كليه مطلقه ) معيت و احاطه دارد بر ساير ولايات به نحو معيت و احاطه كل بر جزء و مطلق بر مقيد و اشراق معنوى دارد بر ساير ولايات .
    ولايت كليه مطلقه شمسيه ، اختصاص دارد به حضرت ختمى مرتبت محمد (ص ) و اوصياء قديسين آن حضرت و همانطوريكه در عالم حس و حاس و محسوس ، آقمار و نجوم كسب نور از شمس مى نمايند، همين طور در عالم معنى و باطن نيز اقمار و نجوم انبياء و اوصياء همه از شمس ولايت كليه مطلقه استضائه و استناره و استشراق مى نمايند.
    و لعنعم ما قيل عن لسانهم عليهم السلام

اختران پرتو مشكوه دل انور ما
دل ما مظهر كل كل همگى مظهر ما
نه همين اهل زمين را همه اللهيم
نه فلك در دورانند به دور سر ما
بر ما پير خرد طفل دبيرستانيست
فلسفى مقتبسى از دل دانشور ما
چشمه خضر بود تشنه شراب ما را
آتش طور شرارى بود از مجمر ما
ماه گر نور و ضياء كسب نمود از خورشيد
خور بود مكتسب از شعشعه اختر ما
خسرو ملك ولايت به حقيقت مائيم
كله از فقر به تارك ز فنا افسر ما
    
 از مصاديق كوثر و خير كثر اعطائى الهى به آن حضرت مقام شفاعت كبرى است كه اين مقام ارفع و اعلاى در شفاعت را ذات اقدس احديت جلت عظمته به حضرت ختمى مرتبت محمد مصطفى عليه و على آله افضل التحيه و الثناء اختصاص داده و آن حضرت را شفيع الشفاء قرار داده است .
 شفاعت يكى از مسائل مهمه اعتقاديه است و ايمان به آن از ضروريات دين مقدس اسلام است و اين مسئله شفاعت از غوامض علوم ماوراء الطبيعه است . مولف محور اين مسئله غامضه تحقيق عميقانه از نظر قرآن و برهان و عرفان نموده و بيان آن در ساير رسائل ما مشروحا مندرج است . و بايد دانست كه بطور كلى آن حضرت را سه شفاعت است . اول شفاعت آن حضرت وساطت اوست تكوينا براى نظام ايجاد كه واسطه فيض الهى است براى خلقت ممكنات به حكم لولاك لما خلقت الافلاك شفاعت دوم آن حضرت وساطت اوست تشريعا براى سعادت بشر و رهنمائى خلق را به صراط مستقيم حق در تمام شئون اعتقادى و اخلاقى و افعالى به حكم (انك اتهدى الى صراط المستقيم ) آيه 52 سوره شورى .

شفاعت سوم آن حضرت وساطت آن بزرگوار است در آخرت و نشئه قيامت كبرى براى عاصيان امت به حكم (و لسوف يعطيك ربك فترضى ) آيه 5 سوره الضحى .
 مولوى معنوى عالى گفته است
او شفيع اين جهان و آن جهان
اين جهان در دين و آنجا در جنان
اين جهان گويد كه تو ره شان نما
آن جهان گويد كه تو شه شان نما
پيشه اش اندر بروز و در كمون
اهد قومى اهنم لا يعلمون
فتح گشته از دم او هر دو باب
دعوت او در دو عالم مستجاب
(اين عطاى كوثر ربانى است
شكر آن صل سپس قربانى است )
جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد (ص )مظهر ذات صمد
     
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آن حضرت آنكه اعلى مرتبه علم لدنى و اشراقى از مخزن لاهوتى صمدى خود به آن بزرگوار افاضه نمود و آموخت كه با اينكه آن حضرت امى درس نخوانده بود و نزد احدى كسب علم و دانش نكرده بود، معذالك واجد علوم اولين و آخرين گرديد و به مصداق (علمه شديد القوى )
 آيه 5 سوره النجم - يعنى به الله . و نيز به مصداق (و علمك ما لم تكن تعلم و كان فضل الله عليك عظيما) آيه 113 سوره نساء و مصداق (و انك لتلقى القرآن من لدن حكيم عليم ) آيه 6 سوره نحل . حضرتش عالم به تمام حقايق الهيه و اسرار وجوديه كماهى كشفا و شهودا گرديد.

نگار من كه به مكتب نرفت و خط ننوشت
به غمزه مسئله آموز هر مدرس شد
اى امى داننده هر علم كماهى
در فقر الى الله زده سكه شاهى
فرقت ز فر افسر لولاك مباهى
در عالم قدست نبود هيچ تناهى
با آن همه تشريف عنايات الهى
در عالم تجريد چو تو نيست مجرد
     
از مصاديق كوثر و خير كثير الهى بآنحضرت نورى است كه ذات ذى الجلال و الاكرام در قلب مبارك حبيب خود حضرت خير الانام پيغمبر والامقام اشراق فرموده است . چنانكه در روايت معتبر كه مورد اتفاق عامه و خاصه است . اين حديث شريف از كاشف حقايق حضرت امام صاديق عليه اسلام نقل شده كه در تاءويل آيه مباركه انا اعطيناك الكوثر فرموده است (انا اعطيناك نوراء فى قلبك دلك على و قطعك عما سواى ) يعنى ما نورى در قلب تو ايجاد و اشراق و اعطا نموديم كه اين نور تو را دلالت و رهنمائى نمود بسوى ما و تو را از ماسواى ما منقطع و به ما آشنا ساخت زيرا در اثر تجلى اين نور الهى تو ما را به حقيقت شناختى و دانستى كه من صمدم و كل الوجود و كل الخير و كل الكمال و كل الجمال و كل الجلال و آگاه شدى كه جز من حقيقتى و واقعيتى نيست و غير از من هر چه هست باطل الذات است ، لذا من را اختيار نمودى و از غير من بكلى منقطع شدى . اين نور نه تنها تو را از ماسوى الله بكلى منقطع ساخت . بكله تو را از وجود خودت منقطع ساخت كه در مقام فناء فى الله خود را هم نديدى .
چه حسن اعظم يكتاى ايزد
بر ايوان دل پاكان علم زد
حجاب آفرينش را دريدند
ز الله ماسوى الله را نديدند
     
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى آنكه به آن حضرت حكمت و علم به حقايق اشياء عطا فرمود و به اسم حكيم مطلق بر آن حضرت تجلى كرد. پس حضرت ختمى مرتبت مظهر حكيم مطلق است . (و من يوتى الحكمه فقد اوتى خيرا كثيرا) از آيه 269 سوره بقره .
 حكمت در نظر اهل معرفت علم به حقايق اشياء است كماهى و ريشه و اساس همه اشياء، حقايق الهيه و نظام اسماء و صفات ربانيه است . و ما مى توانيم در تعريف حكمت بگوئيم (الحكمه هى العلم و المعرفه بحقايق الاهيه و نظام الاسماء و الصفات الربانيه و لوازمها من الاعيان الثابته و ظهور دولها و حكومتها و سر مدا و دهرا و زمانا.
    پس هر كس اطلاع كامل بر حقايق الهيه داشته باشد. او حكيم و دانا به حقايق اشياء است و چنين كسى حكيم و عارف بذات و صفات و افعال الوهى خواهد بود.
دانا به حقايق اشياء كيست
آنكس كه شناخت مبدء اعلى را
     
 و مصداق اتم و اكمل آن حضرت خاتم انبياء محمد مصطفى (ص ) است كه خدا به عنايت خود اعلى مراتب حكمت را به آن حضرت عطا نموده اعم از حكمت قرآنى و حكمت ايمانى و حكمت برهانى و حكمت وجدانى و حكمت الهى و حكمت رياضى و حكمت طبيعى و حكمت سياسى و حكمت علمى و حكمت عملى و بالجمله جميع اقسام حكمت ، كه ذات احديت جلت عظمته به حضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و آله در دانشگاه لاهوتى صمدى خود و در مدر(س ) علمك ما لم تكن تعلم ) از آيه 13 سوره نساء و مكتب (علمه شديد القوى ) آيه 5 سوره النجم (يعنى به الله ) بدون واسطه جبرئيل به آن بزرگوار تعليم داده است . بطوريكه هيچ مجهولى براى او نيست ، چه او مظهر حكيم مطلق و مظهر عليم مطلق است و خدا او را به عنوان معلم حكمت به حوزه آدميت مبعوث و بعثت او را بر اهل ايمان منت نهاده است . (لقد من الله على المومنين اذ بعث فيهم رسولا من انفسهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانو من قبل لفى ضلال مبين ) آيه 164 سوره آل عمران . ذات احديت ، قرآن نازل بر حضرت ختمى مرتبت را كتاب حكمت و قرآن حكيم ناميده است . كما اشار اليه نص الكتاب الالهى (يس و القرآن الحكيم ) آيه يك سوره مباركه يس . شعار قرآن كه كتاب حكمت است (تبيانا لكل شى ء) است (قال الله تعالى و نزلناه عليك الكتاب تبيانا لكل شى ء) آيه 89 سوره نحل .
برو گر عاقلى زين حكمت آموز
به نور حكمت آن جان بيفروز
سخن بشنو ز وحى آسمانى
كه مرجان راست عمر جاودانى
چو قرآن بحر بى پايان عرفان
يكى گنجينه شايان عرفان
سخن سنجى كه علمه البيان است
گهر آويز گوش عقل و جان است
به پيش حكمت قرآن احمد (ص )
كه زد بر مهزن اسرار سرمد
ميار افسانه اشراق و مشاء
كه شب بود اين جهان و قوم اعشاء
به غير از علم قرآن هر چه گويند
شبان تيره در بيراهه پويند
كتاب سر لاريبى است قرآن
ظهور شاهد غيبى است قرآن
كتاب علم ربانى است قرآن
ظهور سر سبحانى است قرآن
كتاب عشق قرآن است در ياب
صحيفه سر سبحان است درياب
(مفادش جمله عرفان است درياب
كلامش جمله برهان است درياب )
(تمامش حكمت و اعجاز عقلى
ز حق نازل شده بر عقل كلى )
(نباشد معجزى بهتر ز حكمت
لذا جاويد باشد تا قيامت )
(تو (ربانى ) از اين حكمت بياموز)
بنور حكمت آن جان بيفروز
     
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به حضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و آله (قرآن ) است . قرآن ظهور علمى الهى و تجلى كلامى ربانى است كه بر قلب نورانى آن حضرت اشراق شده است .
  اين كتاب علم و حكمت از صقع الوهى و سماء احديت جلت عظمته ، بر آن حضرت نازل گرديده است به حكم (و انزال الله عليك الكتاب و الحكمه و علمك ما لم تكن تعلم و كان فضل الله عليك عظيما) آيه 113 سوره نساء
 ذات مقدس الوهى اين كتاب آسمانى را كه مظهر اسم جامع است و خاتم كتب آسمانى مى باشد، برهان بينه و سند خاتميت آن حضرت قرار داده است .

اين قرآن معجزه عقليه باقيه دائميه و ابديه محمديه (ص )است . با اينكه ذات ذى الجلال و الاكرام الوهى به جميع پيغمبران عظام معجزه و آبت و بينه عطا فرموده است ، ولى به هيچيك از آنان معجزه بقيه عطاء ننموده است . بلكه معجزه باقيه عقليه برهانيه را كه قرآن است اختصاص به خاتم انبياء حضرت محمد مصطفى عليه افضل التحيه و الثناء داده است و به همين جهت دولت و حكومت قران تا قيامت باقى و احكام آن در تمام شئون ثابت و استوار خواهد بود.
 قرآن با حفظ و حراست خداى سبحان از زياده و نقصان و از تغير و تبدل در جميع ازمان مصون و محفوظ و خدا خود حافظ و نگهبان آن مى باشد. كما قال الله عزوجل فى كتابه (ان نحن نزلناه الذكر و انا له لحافظون ) آيه 9 سوره حجر.
 و لنعم ما قال العارف الالهى جلال الدين محمد فى كتاب المثنوى المعنوى

مصطفى (ص )را وعده كرد الطاف حق
گرد بميرى تو نميرد اين سبق
من كتاب و معجرت را حافظم
بيش و كم كن را ز قرآن را فضم
كس نتاند بيش و كم كردن از او
تو به از من حافظى ديگر مجو
منبر و محراب سازم بهر تو
در محبت قهر من شد قهر تو
چاكرانت شهره ها گيرند و جاه
دين تو گيرد ز ماهى تا به ماه
تا قيامت باقيش دارم ما
تو مترس از نسخ دين اى مصطفى
اى رسول ما تو جادو نيستى
صادقى هم خرقه موسيستى
هست قرآن مر تو را همچون عصا
كفرها را در كشد چون اژدها
تو اگر در زير خاكى خفته اى
چون عصايش دان تو آنچه گفته اى
تن بخفته نور جان در آسمان
بهر پيكار تو زه كرده كمان
آنچنان كرد و از آن افزون كه گفت
او بخفت و بخت و اقبالش نخفت
(دولت آن مظهر ذات احد
ثابت و جاويد باشد تا ابد)
(جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد مظهر ذات صمد)
    
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به حضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و آله آنكه اعلى مرتبه عرفان و معرفت به توحيد را به آن بزرگوار عطا فرموده است به حكم سوره مباركه (قل هو الله احد. الله الصمد لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد).
  با اينكه تمام انبياء و رسل و جميع سفراء الهى همه عارف بالله و همه واجد معرفت توحيدى بوده اند، و نيز با اينكه همه پيامبران دعوتشان به توحيد و يگانه پرستى بوده است ، كما اشار اليه نص الكتاب الالهى (و ما ارسلنا من قبلك من رسول الا نوحى اليه انه لا اله الا انا فاعبدون ) آيه 25 سوره انبياء، اما چون توحيد را مراتبى است هيچ يك از پيغمبران نتوانسته اند به اين مرتبه اعلى و اشمخ از توحيد دعوت كنند. زيرا مرتبه آنان در عرفان توحيدى در اين مرتبه اعلى و اشمخ نبوده است . مضافا به اينكه اقوام و اممم آنان قابليت ادراك و استعداد فهم اين مرتبه عاليه را در معرفت به توحيد نداشته اند:
پس دعوت به مقام احديت و صمديت ، مختص حضرت ختمى مرتبت است ، كه خود مظهر مقام احديت و مجلاى مقام صمديت است و امت آن حضرت لياقت و شايستگى اين درس اعلاى عرفان و توحيد را داشته اند.
 قال السجاد عليه السلام (ان الله عزوجل علم انه سيكون فى آخر الزمان اقوام متعمقون فانزل الله قل هو الله احد الحديث از اصول كافى كلينى .
 اين سوره مباركه كه محتوى اعلى مرتبه درس توحيد است ، داراى اسامى و القاب بسيار است و از آن جمله است سوره المعرفه . سوره الاس و الاساس ، سوره التوحيد و الاخلا(ص )و سوره الجمال و الجلال سوره النجات و سوره الامان و سوره النور و سوره النسبته و سوره الصمد.
مولف وجه تسميه اين سوره مباركه را نسبت به هر يك از اسايم و القاب تفصيلا توضيح داده و تمام اقسام توحيد را از توحيد در احديت و توحيد در الهيت و توحيد در صمديت و توحيد در صانعيت و توحيد ذاتى و توحيد صفاتى و توحيد افعالى و توحيد آثارى و توحيد در اصل وجود، با برهان و منظق استدلال محكم عقلى در كتاب (توحيد ربانى ) كه در تفسير سوره مباركه توحيد نگاشته است ، مندرج و مسطور بخش اول كتاب مزبور به طبع رسيده و منتشر شده است .
    لمولفه
سوره التوحيد و الاخلا(ص )خوان
تا كه بشناسى خداوند جهان
قل هو الله احد الله صمد
درس توحيد است در نزد خرد
هست الله ذات آن كله الوجود
هست الله ذات يكتاى ودود
هست الله ذات آن كل الكمال
هست الله ذات آن كل الجمال
چون مبرى باشد از اجز او حد
وصفش آمد قل هو الله احد
چون محيط است بر همه كون و مكان
وحدتش را وحدت جمعى بدان
او وجود مطلق است و او احد
او غنى مطلق است او صمد
نيست هستى حقيقى غير حق
ما سوى لا شى ء و باشد شى ء حق
شى ء و فى ء است هر چه بينى در جهان
لم يكن كفوا احد او را بدان
مخزن كل الكمال آمد صمد
منبع كل الكمال آمد صمد
رو صمد بشناس و او را بنده باش
بنده اصنام و اين بتها مباش
عبد ربانى منم يكتا شناس
اس ايمانم بدين باشد اساس
از ازل گفتم احد هو يا احد
تا ابد گويم صمد هو يا صمد
عشق آن ذات صمد دين من است
طاعت او فرض و آئين من است
   
 از مصاديق كوثر و خير كثر اعطائى الهى نهرى است در جنت كه ذات احديت آن را به حضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و آله مرحمت فرموده است .
 روى عن عبدالله بن عباس انه فسر الكوثر بالخير الكثير فقال سعيدبن جبير ان اناسا يقولون هو نهر فى الجنه فقال هو من الخير الكثير. اين عبس كه خود يكى از مفسرين و از شاگردان اميرالمؤ منين على عليه اسلام ، است او كوثر را به خير كثير تفسير كرده است . سعيدبن جبير به او گفت مردم مى گويند كوثر نهرى است در بهشت كه خدا آن را به پيغمبر خاتم صلى الله عليه و اله و سلم عطا نموده است . ابن عباس مرد عالم و دانشمندى بود در جواب او گفت آن نهر بهشتى خود يكى از مصاديق خير كثير اعطائى الهى است به آن حضرت .
 از اين بيان محكم البنيان ابن عباس در جواب سعيدبن جبير، به خوبى استفاده مى شود كه كوثر فقط يك معنى بيشتر ندارد و آن معنى عبارت است از خير كثير، بنابراين تمام آن معانى ديگر براى تفسير كوثر همه از مصاديق همين خير كثير است .
 روايت فوق الذكر در تفسير عامه و خاصه از طريق سنى و شيعه هر دو نقل گرديده است .
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى به آنحضرت انشراح صدر است .
 چنانكه نص صريح قرآن تصريح به اين واقعيت نموده است كما قال الله تعالى مخاطبا لحبيبه محمد صلوات الله عليه (الم نشرح لك صدرك ) آيه 1 سوره انشراح
 بيان شاءن نزول سوره مباركه كوثر
 از مصاديق كوثر و خير كثير اعطائى الهى نسل كثير و ذريه فراوان است كه اعطاء آن به لطف و عنايت ذات اقدس احديت به حضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و آله از وجود حضرت فاطمه زهرا سلام الله اليها دختر آن حضرت اين كثرت نسل و ذريه بسيار نشاءت گرفته است . چنانكه آيه اخيره در سوره مباركه كوثر برهان اين حقيقت و شاهد اين واقعيت است ، زيرا در شاءن نزول سوره كوثر مفسرين اتفاق دارند بر اينكه اين سوره مباركه وقتى بر پيغمبر اكرم (ص )نازل گرديد كه پسران حضرت خاتم الانبياء عليه آلاف التحيه و الثناء بنام قاسم و عبدالله رحلت نموده و از دار دنيا رتفه بودند و دشمنان و حسودان و مخالفان پيغمبر خاتم (ص )از مرگ دو پسر آن زرگوار اظهار مسرت و شادى نمودند و گفتند اين شخص يعنى پيغبمر اكرم (ص ) ابتر و بلاعقب است و نسل او قطع شد و ديگر اثرى از او باقى نخواهد ماند.
 فقدان پسران خردسال پيغمبر خاتم و شما،و زخم زبان دشمنان آن بزرگوار كه او را ابتر خواندند، موجب ناراحتى و افسردگى حضرت ختمى مرتبت محمد (ص ) گرديد. لذا در اين موقع ذات اقدس حق جل و علا براى تسلى خواتر خاتم النبياء عليه و آله افضل التحيه و الثناء سوره مباركه كوثر را به لطف و عنايت بر آن حضرت نازل فرمود و به جيبش حضرت ختمى مرتبت محمد مژده و بشارت داد كه ما به تو كوثر يعنى خير كثير بى نهايت عطا و مرحمت فرموديم و از جمله عطاياى ما به تو نسل كثير و ذريه فراوان است كه از وجود حضرت فاطمه دختر والاگهر تو به تو خواهيم داد.
  (و اينك نسل پربركت و ذريه آن حضرت است كه به اعجاز قرآن مشهود و تحقق يافته است ) پس در برابر اعطاء كوثر و اين خير بى نهايت و به شكرانه اين نعمت براى پروردگارت نماز بگذار و براى او نحر و قربانى كن كه محققا دشمن بدگوى تو ابتر و مقطوع النسل و بلاعقب است :
و اما نسل تو و ذريه تو بكثرت و عزت و سيادت باقى است و آثار روحانى و جسمانى تو از قرآن و عترت تا افق آخرت ثابت و جاويد و شرف دنيا و آخرت و سيادت و نشاتين ملك و ملكوت از آن تو است :
    لمولفه
مژده دادش ذات يكتاى ودود
كاى تو ما را مقصد از كل وجود
لطف ما داده به تو خير كثير
آن عطاى كوثر است اى بى نظير
كوثر اعطائى ما اى حبيب
خير بيرون از شمار است و حسيب
چيست كوثر آن وجود فاطمه (ع )
نسل تو جاويد و ثابت دائمه
ما تو را داديم كه كوثر اى رسول (ص )
دخت تو صديقه زهراى بتول
منبع خير كثير اين كوثر است
كه بقاى نسل تو زين گوهر است
دولت تو تا ابد پاينده است
دشمنت را قهر من كوبنده است
اى نبى خاتم عالى مقام
تا قيامت دين تو دارد قوام
كورى چشم حسودان تا ابد
حافظ دين تو الله الصمد
(باز باش اى باب رحمت تا ابد
بارگاه ما له كفوا احد)
دولت ذريه ات جاويد باد
تو بدن اعطاء كوثر باش شاد
اين شرافت در نظامين وجود
خاص تو كرده خداوند ودود
شكر ايزد را كه بنمودت عطا
دولت جاويد اندر دو سرا
كوثر اعطائى اين خير كثير
بر تو لازم شكر آن اى بى نظير
شكر اين كوثر فصل و انحر است
دشمنت خود بى اثر او ابتر است
جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد مظهر ذات صمد
سايه قرآن و عترت مستدام
بر سر ما دائما در دو نظام
     
 ذات اقدس احديت دخترى بحضرت ختمى مرتبت محمد صلى الله عليه و اله بنام فاطمه زهرا سلام الله عليها عطا فرمود كه آن بانوى عظمى و ملكه دو سرا ام لائمه عليهم السلام است و ذريه پيغمبر خاتم از وجود اين دختر والاگهر تا قيامت كبرى باقى است و اين است نسل كثير محمدى (ص )و ذريه بسيار كه بوعده پروردگار از آن بزرگوار باقى و پايدار است و اين است كثرت نسل و ذريه بى شمار كه اختصاص بآنحضرت دارد.
  كثرت نسل و ذريه بسيار اختصاص بحضرت ختمى مرتبت دارد
 حال ممكن است كسى بگويد كه چه طور اين كثرت نسل و ذريه بسيار خصيصه آن بزرگوار است كه ديگر از پيغمبران داراى نسل فراوان بوده اند؟
  جواب اين اشكال با شناختن حقيقت محمديه (ص )كه صادر اول است مندفع است زيرا برهانا عقلا و نقلا ثابت و مبرهن است كه آنحضرت صادر نخستين و اولين جلوه رب العالمين است و در واقع آدم اول است لقوله (ص ) (انا آدم الاول ) يعنى منم آدم لاهوتى جبروتى : و قيل عن لسانه (ص )

و انى و ان كنت بن آدم صورتا
فلى فيه معنى شاهد بابوتى
گر بصورت من ز آدم زاده ام
من به معنى جد جد افتاده اءم
     
 پس در واقع عالم وجود نسل كثير و وليده وجودى ذى جود حضرت ختمى مرتبت و دختر گراميش ملكه ملك و ملكوت عصمت كبرى حضرت فاطمه زهرا صلوات الله و سلامه عليهما مى باشد اين است كوثر حقيقى منبع خير كثير واقعى و اعطاء فضل بى نهايت حضرت احديت جلت عظمته بحضرت خاتم انبياء و سرور اصفياء محمد مصطفى صلى الله عليه و آله كه عالم و آدم همه ذريه اويند و بهمين جهت است كه فرموده (اول ما خلق الله نورى ) و شكى نيست كه پيغمبر اكرم و دختر گراميش فاطمه نور واحدند و خلقت آنها بر كل ماسوا على الاطلاق سبقت سرمدى دارد و نيز تقدم شرفى و رتبه اى و دهرى بر جميع موجودات و مخلوقات دارند.

آنچه اول شد پديد از جيب غيب
بود نور پاك او بى هيچ ريب
بعد از آن نور مطلق زد علم
گشت عرش و كرسى و لوح و قلم
يك علم از نور پاكش عالم است
يك علم ذريت است و آدم است
همچو شبنم آمدند از بحر جود
آفرينش از طفيلش در وجود
جمله عالم از شعاع ذات اوست
نسل او باشند و ذريات اوست
جمله از فيض عطاى كوثر است
فيض رحمان و عطاى داور است
آفرين بر لطف خلاق مبين
كرده اين اعطا به ختم المرسلين
جان (ربانى ) ثناگو تا ابد
بر محمد مظهر ذات صمد
جان بقربان گرامى دخترش
فاطمه زهرا و دخت اطهرش
كز عنايات خداى اكبرش
خاص احمد كرده او اين كوثرش
دست ما دامان صاحب كوثرش
كاو بود شافع به روز محشرش
سايه پيغمبر عالى مقام
بر سر ما در دو عالم مستدام 

نوشتن دیدگاه