ترجمه:

سپس حضرت زهرا عليهاالسلام فرمود: اى مردم بدانيد، من فاطمه هستم و پدرم محمد صلى الله عليه و آله كه- درود خدا بر او و آلش باد- آنچه را كه نخست مى گويم در آخر نيز همان را مى گويم و آنچه را مى گويم سخنى نادرست نيست و آنچه را كه انجام مى دهم بر خلاف حق نيست، شما را پيامبرى از خودتان آمد كه اگر سخنى و رنجى بر شما وارد مى شد براى او ناگوار بود و در خير رساندن به شما حرص مى ورزيد و با مومنان مهربان و رحيم بود. پس اگر او را بشناسيد و به نسب وى رجوع كنيد خواهيد يافت كه او پدر من است، نه پدر زنان شما. و برادر پسر عموى من است نه مردان شما. [ر. ك سيره ابن هشام ترجمه: اسحاق همدانى، جلد اول ص 458، در اين صفحه آمده است: محمد بن اسحاق گويد چون پيامبر به مدينه آمد اصحاب خود از مهاجر و انصار را برادرى داد و فرمود «تا خو فى الله اخوين اخوين» يعنى هر يكى با ديگرى برادرى گيريد پس خود، دست در دست على عليه السلام نهاد و فرمود اين برادر من است، پس پيامبر صلى الله عليه و آله كه سرور پيامبران و مهتر عالميان بود با اميرالمؤمنين برادرى گرفت.] و چه بزرگوار و سعادتمند است، كسى كه به پيامبر نسبت داده شود.

سپس حضرت محمد رسالت خود را ابلاغ فرمود، در حالى كه مردم را آشكار از شك و كفر برحذر مى نمود، و خود را از مذهب و مسلك مشركان مبرا دانست و بر بنيان و اساس مشركان تاخت و گلوگاهشان را فشرد و مردم را با برهان و استدلال و موعظه ى نيكو به راه پروردگارش فرا خواند و بتها را در هم شكست و سران جاهليت (مشركين) را بر خاك مذلت نشاند، تا اينكه جمع آنان از هم پاشيد و عقب نشينى كردند و شب جاى خود را به صبح روشن داد و حق آشكار شد و پيشواى دين سخن آغاز نمود كه شيطانها خاموش شدند و جمع فرومايگان و منافقين هلاك و گره هاى كفر و شقاق از هم گشوده شد و همه ى شما به كلمه ى توحيد زبان گشود و در ميان عده اى پاكدل و اهل تقوى بوديد.

شرح مختصر:

حضرت زهرا عليهاالسلام پس از اينكه به تفصيل پيرامون توحيد و فلسفه ى احكام و اصول اسلام سخن فرمود، كلام خويش را به سوى هدف اصليش دفاع از ولايت و امامت حضرت على عليه السلام گرداند.
قيام حضرت زهرا عليهاالسلام عليه جريان فكرى جاهلانه اى است كه سرسختانه از حكومت نامشروع ابوبكر حمايت مى نمود. حضرت سعى دارد با برانگيختن عواطف و احساسات انسانى مردم و روشن كردن تفكر صحيح و منطقى در آنان اين جريان فكرى منفى را خنثى سازد.
حضرت زهرا عليهاالسلام براى جلب اعتماد مردم به رهبريت خويش در اين مبارزه لازم دانست كه مقام و منزلت خويش را به انصار و مهاجر گوشزد كند، در حاليكه آنان به كرات از پيامبر صلى الله عليه و آله در مورد فضايل فاطمه و تقربش در پيشگاه خداوند تبارك و تعالى- حديثها شنيده بودند. به همين دليل است كه مى فرمايد: اى مردم من فاطمه دختر پيامبر هستم كه با شما سخن مى گويم و همواره سخنانم بر محور حق و راستى است، سپس على عليه السلام را چنين معرفى مى نمايد: اى مردم، پيامبر، على عليه السلام، پسر عموى مرا به برادرى برگزيد. قصد حضرت از بيان اين سخن اين بود كه به حضار بفهماند كه على نه تنها با پيامبر پيوند نسبى دارد بلكه پيوند و هماهنگى عقيدتى، فكرى و روحى نيز دارد. پس شايسته ترين فرد براى جانشينى پيامبر است.

ادامه ى خطبه:

«و كنتم على شفا حفره من النار، مذقه الشارب و نهزه الطامع [در شرح ابن ابى الحديد چنين آمده است: «نهزه الطامع و مذقها الشارب».] و قبسه العجلان و موطى ء الاقدام تشربون الطرق و تقتاتون القد اذله خاسين (تخافون ان يتخطفكم الناس [قرآن مجيد سوره انفال آيه 26.]) من حولكم فانقذكم [در شرح ابن ابى الحديد «حتى انقذكم» آمده است.] الله تبارك و تعالى بابى محمد- صلى الله عليه و آله- بعد اللتيا و التى و بعد ان منى بهم الرجال و ذوبان العرب و مرده اهل الكتاب كلما او قدوا نارا للحرب اطفاها الله) [قرآن مجيد سوره مائده آيه 64.] او نجم قرن للشيطان و فغرت فاغره من المشركين [در شرح ابن ابى الحديد، «من المشركين» ذكر نشده است.] قذف اخاه فى لهواتها فلا ينكفى حتى يطا جناحها [در شرح ابن ابى الحديد، به جاى «جناها» «صماحها» ذكر شده است.] باخمصه و يخمد [در شرح ابن ابى الحديد، به جاى «يخمد» «يطفى عاديه» ذكر شده است و بعد از آن «لهيبها بسفه» نوشته است او قالت: يخمد لهبها بحده».] لهبها بسيفه مكدودا فى ذات الله مجتهدا فى امر الله قريبا من رسول الله سيدا فى اولياء الله مشمرا ناصحا مجدا كادحا لا تاخذه فى الله لومه لائم [در شرح ابن ابى الحديد از «مجتهدا فى امر الله» تا «لومه لائم» ذكر نشده است.] و انتم فى رفاهيه من العيش و ادعون فاكهون آمنون [در شرح ابن ابى الحديد چنين آمده است: «و انتم فى رفاهيه فاكهون آمنون و ادعون».] تتربصون بنا الدوائر و تتوكفون الاخبار و تنكصون عند النزال و تفرون من القتال...» [در شرح ابن ابى الحديد از «تتربصون بنا الدوائر» تا «من القتال» ذكر نشده است.]

نوشتن دیدگاه