«فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّى وَ هِىَ نُورُ عَيْنِى وَ ثَمَرَةُ فُؤادِى وَ رُوحِىَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيَّ وَ هِىَ الْحَوْراءُ الاِْنْسِيَّةُ;(1) فاطمه پاره تن من است، و نور چشمان من، و ميوه دلم، و روح من است و او حورىِ انسان صفت است».
* * *
پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در آن سال كه سال پنجم بعثتش بود در سخت ترين شرايط و حالات به سر مى برد.
اسلام منزوى بود، و مسلمانان اندك نخستين، شديداً تحت فشار; محيط مكّه بر اثر شرك و بت پرستى و جهل و خرافات و جنگ هاى قبايل عرب و حاكميت زور و بينوايى توده هاى مردم، تيره و تار بود.
پيامبر(صلى الله عليه وآله) به آينده مى انديشيد، آينده اى درخشان از پشت اين ابرهاى سياه و ظلمانى، آينده اى كه با توجه به اسباب عادى و ظاهرى بسيار دور دست و شايد غير ممكن بود.
در همين سال حادثه بزرگى در زندگى پيامبر رخ داد، به فرمان خدا براى مشاهده ملكوت آسمان ها به معراج رفت، و به مصداق (لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا)(2) آيات عظيم پروردگار را در پهنه بلند آسمان با چشم خود ديد، و روح بزرگش بزرگتر شد، و آماده پذيرش رسالتى سنگين تر توأم با اميد بيشتر.
در روايتى ـ كه اهل سنّت و شيعه هر دو بر آن تأكيد دارند ـ مى خوانيم: پيامبر(صلى الله عليه وآله) در شب معراج از بهشت عبور مى كرد، جبرئيل از ميوه درخت طوبى به آن حضرت داد، و هنگامى كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) به زمين بازگشت نطفه فاطمه زهرا(عليها السلام) از آن ميوه بهشتى منعقد شد.
لذا در حديث مى خوانيم كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) فاطمه(عليها السلام) را بسيار مى بوسيد، روزى همسرش عايشه بر اين كار خرده گرفت كه چرا اين همه دخترت را مى بوسى؟
پيامبر(صلى الله عليه وآله) در جواب فرمود: «من هر زمان فاطمه را مى بوسم، بوى بهشت برين را از او استشمام مى كنم».(3)
و به اين ترتيب اين مولود بزرگ ازعصاره پاك ميوه هاى بهشتى و از پدرى همچون پيامبر(صلى الله عليه وآله)، و مادر ايثارگر و فداكارى همچون «خديجه» در روز بيستم جمادى الثانى گام به اين دنيا نهاد، و طعن و سرزنش هاى مخالفين كه پيامبر را بدون «نسل جانشين» مى پنداشتند، همگى نقش بر آب شد، و به مضمون سوره «كوثر» فاطمه زهرا چشمه جوشان براى ادامه دودمان پيامبر و ائمه هدى و خير فراوان در طول قرون و اعصار تا روز قيامت شد.
اين بانوى بهشتى نُه نام داشت كه هر كدام از ديگرى پر معناتر و بيانگر اوصاف و بركات وجود پربركت اوست:
1ـ فاطمه   2ـ صدّيقه   3ـ طاهره 4ـ مباركه   5ـ زكيّه   6ـ راضيه 7ـ مرضيّه   8ـ محدّثه   9ـ زهرا
همين بس كه در نام معروفش «فاطمه» بزرگترين بشارت براى پيروان مكتبش نهفته است، چرا كه «فاطمه» از ماده «فطم» به معناى جدا شدن، يا بازگرفتن از شير است، و طبق حديثى كه از پيامبر گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله) روايت شده به اميرمؤمنان على(عليه السلام) فرمود: مى دانى چرا دخترم، فاطمه ناميده شد؟
عرض كرد: بفرماييد.
فرمود: براى آن كه او و شيعيان و پيروان مكتبش از آتش دوزخ باز گرفته شده اند.(4)
از ميان نام هاى او نام «زهرا» نيز درخشندگى و فروغ خاصى دارد، از امام صادق(عليه السلام) پرسيدند: چرا فاطمه را «زهرا» مى نامند؟
فرمود: زيرا زهرا به معناى درخشنده است و فاطمه چنان بود كه چون در محراب عبادت مى ايستاد نور او براى اهل آسمان ها پرتوافكن مى شد، همان گونه كه نور ستارگان براى اهل زمين [پرتو افكن است]، لذا زهرا نام نهاده شد.
هنگامى كه «خديجه» كه زنى با شخصيت و معروف به بزرگى بود، با پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) ازدواج كرد زنان مكه از او قطع رابطه كردند، و گفتند: او با جوان تهيدست و يتيمى ازدواج كرده و شخصيت خود را پايين آورده است!
اين وضع همچنان ادامه يافت تا اين كه خديجه باردار شد و جنينش كسى جز فاطمه زهرا نبود.
به هنگام وضع حمل به سراغ زنان قريش فرستاد و از آنها خواست كه در اين ساعات حساس و پر درد و رنج به يارى او بيايند و تنهايش نگذارند، اما با اين پاسخ سرد و دردآلود روبه رو شد كه : تو سخن ما را گوش نكردى، با يتيم ابوطالب كه مالى نداشت ازدواج نمودى، ما نيز به كمك تو نخواهيم شتافت!
خديجه با ايمان، از اين پيام زشت و بى معنا سخت غمگين شد، اما در اعماق دلش نور اميدى درخشيد كه خدايش او را در اين حال تنها نخواهد گذاشت.
لحظات سخت و بحرانى وضع حمل آغاز شد، او در محيط خانه تنها بود، و زنى كه او را كمك كند وجود نداشت، قلب او فشرده تر مى شد، و امواج خروشان بى مهرى هاى مردم روح پاكش را آزار مى داد. ناگهان برقى در افق روحش درخشيد، چشم بگشود و چهار زن را نزد خود ديد، سخت نگران شد، يكى از آن چهار زن صدا زد: نترس و غمگين مباش! پروردگار مهربانت ما را به يارى تو فرستاده است، ما خواهران تو ايم، من ساره ام; و اين آسيه همسر فرعون است كه از دوستان تو در بهشت خواهد بود; آن ديگر مريم دختر عمران; و اين چهارمى را كه مى بينى دختر موسى بن عمران، كلثوم است. ما آمده ايم كه در اين ساعت يار و ياور تو باشيم.
و نزد او ماندند تا فاطمه بانوى اسلام ديده به جهان گشود.(5) آرى به مصداق:
«(إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلاَئِكَةُ أَلاَّ تَخَافُوا وَلاَ تَحْزَنُوا);(6) به يقين كسانى كه گفتند: پروردگار ما خداوند يگانه است سپس استقامت كردند فرشتگان بر آنان نازل مى شوند كه: نترسيد و غمگين مباشيد».
در اين جا نيز علاوه بر فرشتگان، ارواح زنان با شخصيت جهان به يارى خديجه با ايمان و پر استقامت شتافتند.
تولّد اين مولود خجسته آنچنان پيامبر(صلى الله عليه وآله) را خشنود كرد كه زبان به مدح و ثناى پروردگار گشود، و زبان بدخواهان كه او را «ابتر» ـ بريده نسل و بى عقب ـ مى خواندند، براى هميشه كوتاه شد.
خداوند مژده اين مولود پربركت را در سوره كوثر به پيامبرش داد و فرمود:
(إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ)
ما به تو كوثر [خير و بركت فراوان]  عطا كرديم!
(فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ)
پس براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى كن!
(إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الاَْبْتَرُ).
و (بدان) دشمن تو قطعاً بريده نسل و بى عقب است!

پاورقی

1 . رياحين الشريعة، جلد 1، صفحه 21 .
2 . اسراء، آيه 1. ترجمه : «تا برخى از آيات خود را به او نشان دهيم».
3 . اين حديث را با مختصر تفاوتى «سيوطى» در «درّ المنثور» و «طبرى» در «ذخائر العقبى» و «علىّ بن ابراهيم» در تفسير خود نقل كرده اند. گرچه معروف است كه معراج در سال هاى آخر توقف پيامبر(صلى الله عليه وآله) در مكه بوده، ولى بطورى كه از بعضى روايات استفاده مى شود معراج مكرر اتفاق افتاده است، بنابراين منافاتى با تولّد بانوى اسلام در سال پنجم بعثت ندارد.
4 . اين حديث در بسيارى از كتب اهل سنّت از جمله «تاريخ بغداد» و «صواعق ابن حجر» و «كنزالعمال» و كتب ديگر آمده است.
5 . مضمون اين حديث را گروهى از دانشمندان اهل سنّت از جمله «طبرى» در «ذخائر العقبى» نقل كرده است.
6 . فصّلت، آيه 30 .

نوشتن دیدگاه