ياران پر توان و مخلص به شهادت رسيده اند و فرارى هاى احد و... ميان دارند.
رسول صلى الله عليه و آله هر چه به پايان عمرش نزديك مى شد، با دو مساله ى متضاد بيشتر مواجه مى شد: «كمبود ياران توان مند و مخلص» و «وسعت قلمرو». تنها در جنگ احد بيش از هفتاد تن از بهترين ياران او به شهادت رسيدند و خليفه ى اول و دوم و سوم تا آن سوى كوه هاى مدينه فرار كردند. [سيره ى ابن هشام ج 2، ص 109؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 66؛ الطبقات، ج 3، ص 155؛ كامل ابن اثير، ج 2، ص 158؛ السبعه من السف، ص 39؛ و بسيارى منابع ديگر.]
امام باقر عليه السلام در تحليلى از وقايع پس از فوت رسول صلى الله عليه و آله مى گويد: «به خدا قسم! اگر على عليه السلام به جاى عقيل و عباس، «جعفر» و «حمزه» را داشت، هرگز در خانه نمى نشست.» [الكافى، ج 8 (روضه)، ص 189. «كنا عند ابى جعفر عليه السلام فذكرنا ما احدث الناس بعد نبيهم صلى الله عليه و آله و استذلالهم اميرالمومنين عليه السلام... فقال ابوجعفر عليه السلام... اما والله لوان حمزه و جعفرا كانا بحضرتهما ما وصلا الى ما وصلا اليه و لو كانا شاهديهما لاتلفا نفسيهما».
ابن ابى الحديد نيز نقل مى كند. آن گاه كه على عليه السلام را براى بيعت به طرف مسجد مى بردند ناله كنان مى گفت. (واجعفراه! و لا جعفر الى اليوم، واحمزتاه! و لا حمزه لى اليوم). شرح ابن ابى الحديد، ج 11، ص 111. و نيز مى گفت: «لو كان بعد رسول الله صلى الله عليه و آله عمى حمزه و اخى جعفر لم ابايع كرها و لكننى منيت برجلين حديثى عهد بالاسلام (باسار) العباس و عقيل...» حق اليقين، ج 2، ص 717.]
امام على عليه السلام هم خود مى فرمود. «اگر چهل ياور داشتم در خانه نمى نشستم»؛ «لو وجدت اربعين ذوى عزم لناهضت القوم». [بحارالانوار، ج 28، صص 313 و 270 و ج 33، ص 151؛ شرح ابن ابى الحديد، ج 2، صص 22 و 47. در كتاب الصراط المستقيم، ص 12 اين گونه آمده است: «لو وجدت اربعين يوم بويع لاخى تيم لجاهدتهم».
ابوهيثم نقل مى كند. پس از آن كه امام را با آن وضع به مسجد كشاندند، امام در بازگشت در سر راه خود، سى عدد گوسفند مشاهده كرد و فرمود:
«والله لو ان رجالا ينحصون لله عز و جل و لرسوله بعدد هذه الشياه لاذلت ابن اكله الذبان عن ملكه». ] [الكافى، ج 8، (روضه)، ص 32.]
«به خدا سوگند! اگر به انداره ى اين گوسفندان، مردانى خيرخواه خدا و رسول صلى الله عليه و آله مى داشتم، ابوبكر را از حكومت خلع مى كردم). و در جاى ديگر نقل است كه پس از كودتاى سقيفه، على عليه السلام سر به آسمان بلند كرد و گفت: خدايا! تو خود مى دانى كه پيامبر به من فرمود اگر بيست ياور داشتى جهاد كن، و اين همان گفته ى تو در قرآن است. «اگر بيست نفر باشيد و صبر كنيد، بر دويست نفر غلبه مى كنيد.» بار خدايا! بيست نفر هم پيدا نشد و اين را سه مرتبه تكرار كرد. آن گاه به خانه بازگشت. [تفسير عياشى، ج 2، ص 66- 68؛ الاختصاص، شيخ مفيد، ص 184- 187. «... فرفع راسه الى السماء ثم قال: اللهم انك تعلم ان النبى الامى صلى الله عليه و آله قال لى: ان تموا عشرين فجاهدهم و هو قولك فى كتابك (ان يكن منكم عشرون صابرون يغلبوا ماتين) اللهم انهم لم يتموا عشرين- حتى قالها ثلاثا ثم انصرف».]
امام خود در نهج البلاغه در تحليلى از اوضاع پس از مرگ پيامبر مى گويد: «پس در كار خود انديشيدم و ديدم كه به غير از اهل بيت خود ياورى ندارم و راضى نشدم كه آنان كشته شوند. و با تيغى در چشم و استخوانى در گلو صبر كردم». [«فنظرت، فاذا ليس لى معين الا اهل بيتى فضننت بهم عن الموت و اغضيت على القذى و شربت على الشجى و صبرت...» نهج البلاغه، خطبه ى 26.]
مى توان به نهايت غربت اهل بيت پى برد، آن جا كه درب خانه زهرا عليهاالسلام در آتش مى سوخت و هيچ مدافعى و على عليه السلام را با ريسمان به مسجد كشاندند و فرياد اعتراضى بلند نشد.
به زهرا عليهاالسلام در مسجد اهانت ها شد و هيچ كس به پا نخاست، تنها «ام سلمه» برآشفت و او هم تا يك سال سهميه اش از بيت المال قطع شد. [دلائل الامامه، ص 39.]
خود رسول صلى الله عليه و آله نيز پيشين تر به على عليه السلام فرموده بود: «به زودى از قريش به سبب قيام هايى كه عليه تو مى كنند و ظلم هايى كه نسبت به تو انجام مى دهند. فشار خواهى ديد. اگر يارانى پيدا كردى با آنان جهاد كن و اگر ياورى نداشتى، صبر كن و دست نگهدار». [كتاب سليم بن قيس (چاپ سه جلدى تحقيق محمد باقر انصارى)، ج 2 ص 568؛ بحارالانوار، ج 90، ص 51، (اوصانى رسول الله فقال: يا على ان وجدت فئه تقاتل بهم فاطلب حقك و الا فالزم بيتك، فانى قد اخذت لك العهد يوم غدير خم بانك خيليفى و وصيى و اولى الناس بالناس من بعدى. فمثلك كمثل بيت الله الحرام ياتونك الناس و لا تاتيهم)؛ علم اليقين، ج 2 ص 717 (و قد كان رسول الله عهد الى عهدا فقال: يابن ابى طالب ولاء امتى فان ولوك فى عافيه واجمعوا عيلك بالرضا فقم بامرهم، و ان اختلفوا عليك فدعهم و ما هم فيه فان الله سيجعل لك مخرجا. فنظرت فاذا ليس لى وافد و لا معى مساعد الا اهل بيتى فضننت بهم عن الهلاك و لو كان لى بعد رسول الله...).]
در روايت ديگر هم آمده است: «ارتد الناس بعد النبى صلى الله عليه و آله الا ثلاثه نفر:...، ثم ان الناس عرفوا ولحقوا بعد». [الاختصاص، شيخ مفيد، ص 4؛ قرب الاسناد ص 25؛ الكافى، ج 8، ص 296 و ج 2، ص 440؛ رجال كشى، ص 5؛ بحارالانوار، ج 28، صص 238، 239، 259 و 282 و ج 22، صص 352 و 440 و ج 34، ص 274 و ج 67، ص 156.]

نوشتن دیدگاه