از روایاتی که در ذیل آیۀ امام مبین (کل شئ احصیناه فی امام مبین) و کتاب مبین است، درمی‌یابیم که امام مبین همان کتاب مبین الهی است، چرا که امام مبین، وجود مقدّس امیرمؤمنان علیه السلام است و کتاب مبین نیز به آن حضرت تفسیر شده است.
و در کتاب معانی الأخبار تألیف شیخ صدوق آمده است:
عن أبی جعفر محمّد بن علیّ الباقر، عن أبیه، عن جدّه (علیهم السّلام) قال: لمّا نزلت هذه الآیه على رسول اللّه(صلّى اللّه علیه و آله): وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ، قام أبوبکر و عمر من مجلسها، و قالا: یا رسول اللّه، هو التّوراه؟
قال: لا.
قالا: فهو الإنجیل؟ قال: لا.
قالا: فهو القرآن؟ قال: لا.
قال: فأقبل أمیر المؤمنین (علیه السّلام) فقال رسول اللّه (صلّى اللّه علیه و آله) هو هذا! إنّه الإمام الّذی أحصى اللّه فیه - تبارک و تعالى - علم کلّ شیء.[۱]
امام باقر علیه السلام از پدرش و او از جدش (علیهم السلام) نقل فرموده: «آنگاه که این آیه: (وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ) بر رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) نازل شد، ابوبکر و عمر برخواسته و گفتنند: ای رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) آیا آن تورات است؟ پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله) فرمود: خیر. آن دو گفتند: آیا انجیل است؟ پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود: خیر. آن دو پرسیدند: آیا قرآن است؟ پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله) فرمود: خیر. پس ناگاه امیرمؤمنان علیه السلام رو نمود، و رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) فرمود: او(امام مبین) این مرد است! او امامی است که خدای تبارک و تعالی علم هر چیز را در او احصء نموده است.
و در تفسیر علیّ بن إبراهیم نیز آمده:
«وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ، أى: فی کتاب مبین، و هو محکم.» [۲]
«و هر چیزی را در امام مبین احصا نمودیم»، یعنی در کتاب مبین.
و در کتاب احتجاج طبرسیّ رحمه اللّه از پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله) آمده که می‌فرمود:
«معاشر النّاس! ما من علم إلّا علّمنیه ربّی، و أنا علّمته علیّا علیه السّلام و قد أحصاه اللّه فیّ، و کلّ علم علّمت، فقد أحصیته فی إمام المتّقین و ما من علم إلّا علّمته علیّا. و هو الإمام المبین.»[۳]
«ای مردم! هیچ علمی نیست مگر این که پروردگارم مرا تعلیم فرموده و من آن را به علی علیه السلام تعلیم نموده‌ام، و خدا آن را در من احصا نموده، و هر علمی را که تعلیم داده شدم، در امام متّقین احصاء نمودم و علمی نیست مگر آن که آن را به علی (علیه السلام) تعلیم نمودم و او امام مبین است.»
و در کتاب شرح الآیات الباهره آمده است:
عن صالح بن سهل قال: سمعت أبا عبد اللّه (علیه السّلام) یقرأ: «وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ قال: فی أمیر المؤمنین علیه السلام.»[۴]
صالح بن سهل می‌گوید : از امام صادق علیه السلام شنیدم که آیۀ «وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ» را خوانده و می‌فرمود این آیه در َشأن امیرمؤمنان علیه السلام است.
پاورقی :
[۱].معانی الاخبار، الشیخ الصدوق، ص ۹۵، ح ۱
[۲]. تفسیر القمّی ۲/ ۲۱
[۳].الإحتجاج ۱/ ۶۰٫
[۴]. تأویل الآیات ۲/ ۴۸۷٫
منبع : معارف الهیه
