اين باب در بيان دو نوع وظيفه است: يکى وظيفه ى هر فرد در زمان غيبت، وديگر وظيفه در وقت ظهور.
اما نوع اول: پس مقصود از وى تمام وظائف شرعيه نيست، زيرا که حال آنها از کتب فقيهه معلوم است وتفصيل آن به تمامه مستلزم نوشتن يک دوره فقه است.
- اجمالا معلوم است که زمان غيبت با زمان حضور از جهت تکاليف فرق نمى کند وآنچه که صاحب اين امر زمانى مفقود خواهد شد، پس در آن وقت چه بايد کرد؟
فرمود: (متمسک شويد به امر اول که بر او بوديد تا اينکه ظاهر شود براى شما).
ونيز فرمود: (تمسک کنيد به آنچه در دست شما است تا امر روشن شود).
ونيز فرمود: (فتره اى واقع خواهد شد که دسترسى به علم نداشته باشيد. گفتند: پس چه کنيم در آن وقت؟ فرمود: بر همانچه الآن هستيد باشيد تا ستاره ى شما طلوع کند)-.(1)
بلکه مقصود آن وظيفه اى است که غيبت موجب آن شده ويا مقدمات آن را فراهم کرده که اگر غيبت نبود اين امور نبود تا در مقابل آن وظيفه وحکمى مقرر شود ومجموع وظائف مقرره اين است:
ثبات واستقامت در حفظ ايمان وعقيده، وصبر وتحمل بر شدائد وبر شماتت دشمنان، وزجر سلاطين وکيد شياطين، واعمال تقيه از صاحبان قدرت، وحذر از دخول در فتنه وسعى در آن واستعمال صمت وسکوت واعتزال با عدم قدرت وبسط يد از مفسدين واهل ضلال، وپرهيز از اهل بدعت وصاحبان داعيه ورايت، وترک قيام ونهضت بداعى غالب شدن بر ملک ودولت، وانتظار فرج کشيدن ودعا بر تعجيل فرج کردن، وترک استعجال.
وعمده ى همه ى اينها حفظ ايمان است که به زبان آسان ولى در عصر غيبت بخصوص در آخر الزمان بسيار دشوار وگران است، زيرا که از طرفى حيرت است چنانکه پيغمبر صلى الله عليه واله وسلم وائمه عليهم السلام از وى به حيرت تعبير فرمودند: يعنى زمان تحير. از آن جهت که آراء وعقايد بسيار ودعوت کنندگان از هر سو بى شمار وپرچمهاى فرقه هاى ضاله مضله براى دعوت وتبليغ وآشکار از هر گوشه سرى برون آيد واز هر سرى صدائى در آيد واز هر نائى، نوائى به گوش رسد واز هر بابى، بهائى بزايد واز هر صوفى شيخى درآيد.
واز طرف ديگر فسق وفجور وفجايع آزاد ورغبت نفس به فساد بيشتر است از رغبت به مجاهدت وجهاد، واز طرفى آزار مخالفين وطعن معاندين وملامت حاسدين، واز طرفى ميل دنيا ومال به اهل فساد وضلال وفقر وپريشانى به اهل دين وطالب حلال، واز طرفى توجه سلاطين وامراء به اهل فجور واغنيا واعراض از اهل حق وفقراء، با اين وصف چگونه مى شود استقامت ورزيد وچگونه نگهدارى دين مانند نگهدارى اخگر آتش در دست نباشد؟
آرى بسيار مشکل است (الا من رحمه الله والا من عصمه الله، نسئل الله الرحمة والعصمة) ان شاء الله.
راه ثبات عقيده وحفظ ايمان ونگهدارى نفس از عصيان وطغيان واز فتن وشرور اهل زمان منحصر است به عمل کردن به همان وظائف، وديگر تامل کردن در چند امر که موجب تسليت خاطر وتسکين قلب مى شود:
1- تامل در وعده هاى خدا ورسول وائمه عليهم السلام که وعده ى ايشان خلف ندارد، اگر نماند از دنيا مگر يک روز، بايد در همان يک روز وعده ظاهر شو.(2)
2- تامل در امتحان ووجوه امتحان که خداوند همواره اين بشر را در هر عصر وزمان بايد به انحاء مختلفه امتحان کند، خاصه در اين امت که به هر چه اعصار گذشته بخصوص بنى اسرائيل امتحان شده اند اين امت بايد امتحان شوند، حتى اينکه پيغمبر صلى الله عليه واله وسلم فرمود:
(اگر در بنى اسرائيل شخصى در سوراخ حيوانى رفته باشد در اين امت مثل او خواهد شد).(3)
3- تامل در اينکه باطل را مانند حق دولتى است ودولتش را مدتى است، پس بايد مدتش را طى کند وهر صنفى به دولت وحکومت رسد تا باطل همه ظاهر شود، وعدم لياقت وقابليت زمامدارى براى غير معصوم روشن شود ومعلم گردد که از غير معصوم جز تعدى وظلم ومکر وخيانت وخدعه وفحشاء ومنکر بروز نکند، وديگر چون دولت دولت باطل است ومدت مدت جولان باطل است؛ البته در مدت باطل ودر دولت باطل جز اين نبايد متوقع شد که اهل باطل به رياست رسند واهل حق مظلوم ومقهور گردند واهل باطل مرفه حال وآسوده بال وخوش احوال واهل حق از هر خيرى محروم باشند.
حضرت صادق عليه السلام فرمود:
(خود را به شرق زنيد يا به غرب در دولت باطل براى شما نيست مگر قوت).(4)
وفرمود: (دو، دولت است: دولت حق ودولت باطل وهر کدام از اهل حق وباطل در دولت ديگرى ضعيف است).(5)
4- تامل در خبرها وپيشگوئى هاى ائمه عليهم السلام از هر گونه فتنه وفساد وظلم وجور وفحشاء ومنکر که صدق گفتارشان يکايک در اعصار مختلفه ظاهر شده ومى شود.
5- تامل در پيشگوئى هاشان از بى تابى وبى طاقتى جمعى از کسانى که بر اين امر هستند وارتداد وخروجشان از دين واز عقيده در اثر استعجال.
6- تامل در پيشگوئى ها واخبار از ظهور مدعيان وداعيه داران وبدعت گذاران وتحذير از ايشان ومجالست با ايشان.
7- تامل در پيش بينى هايشان که براى دفع وساوس وتشکيکات وحفظ قلوب از اضطراب وحفظ نفوس از معاصى وطغيان، از طرفى علامات واضحه وروشن بيان کرده اند تا امر بر کسى مشتبه نشود واز طرفى براى تسکين خاطرها وتسليت دلها حالات گذشتگان ومجاهدات وثبات واستقامت ايشان را نقل فرموده اند واز طرفى براى سنگينى وگران نيامدن طول غيبت مردم را به غيبت هاى انبياء وطول وعده ى حق در مثل نوح وبنى اسرائيل متذکر ساخته اند.
8- تامل در آنچه ذکر مى شود، از امر به صبر واستقامت وفضيلت انتظار فرج ومردن به حال انتظار، پس تامل در اين امور قهرا موجب تسليت وثبات عقيده واستقامت در ايمان خواهد شد. إن شاء الله تعالى.
**************************************
(1) معجم احاديث الامام المهدى عليه السلام: 3: 399-398 ح 953-952، غيبت نعمانى، ص 105-104، بحار: 52: 134-133 ب 22 ح 38-37.
(2) منتخب الاثر: ص 231-191 ف 2 ب 1 احاديث 103-1.
(3) ر. ک. معجم احاديث الامام المهدى عليه السلام: 334:1 ذيل ح 169:4 -220 ح 1232، صحيح بخارى: 9: 127-126، منتخب الانوار المضيئه: ص 25، عيون اخبار الرضا عليه السلام: 202:2 ضمن ح 1، کمال الدين 530:2 ب 47- ص 576 ب 54، تفسير قمى: 413:2، اعلام الورى: 309:2، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 286:9، بحار: 249:9 ح 154 و180:13 ح 10 وج 257:21 ح 7 و135:25 ح 6 و284:36 ح 106 وج 288:37 و128:51 وص 253-252، وج 200:52 و59:53 ح 45 وص 108 ح 137 وص 129 وج 65:71.
(4) اصول کافى: 440:2، باب تعجيل عقوبة الذنب ح 12:2996.
(5) اصول کافى: 284:2 باب فضل فقراء المسلمين ح 7:2380.

نوشتن دیدگاه